Opisy przyrodnicze
Największy gniazdujący u nas ptak drapieżny, z rzędu szponiastych. W Polsce podlegający ochronie całkowitej. Ogromna rozpiętość deskowatych skrzydeł o palczasto rozwidlonych lotkach, szczególnie dobrze widoczna w locie i kontrastowo biały ogon. Żyje nad dużymi, okolonymi lasem jeziorami i rzekami. Wiosną wydaje radosne okrzyki, przypominające głos dzięcioła czarnego.
Ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), najmniejszy spośród błotniaków. Długimi, wąskimi skrzydłami i zwinnym, eleganckim lotem bardziej przypomina mewę lub rybitwę, niż ptaka drapieżnego. W Polsce gniazduje około 400 par, głównie w dolinach dużych rzek nizinnych i na wybrzeżu. Często spotykany w uprawach zbóż na kośnych łąkach, gdzie pada ofiarą prac rolniczych i drapieżników. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą.
Ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), o charakterystycznym umaszczeniu. U samca w locie widoczny kontrast między brązowym grzbietem i pokrywami oraz czarnymi końcami skrzydeł a jasnoszarymi lotkami, głową i ogonem. Największy spośród błotniaków, nieco mniejszy od myszołowa. Podczas lotu, podobnie jak inne błotniaki, trzyma skrzydła uniesione ku górze, na kształt litery „V”.
Bocian biały to jeden z najbardziej charakterystycznych ptaków naszego regionu. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, że jest typowym mieszkańcem otwartego krajobrazu rolniczego (w przeciwieństwie do swojego bliskiego kuzyna – bociana czarnego – mieszkańca lasów i pierwotnej puszczy). Wraz z pojawieniem się społeczności rolniczych i powiększaniem się typowego krajobrazu rolniczego (dawnego rolnictwa ekspensywnego) liczebność tego ptaka wyraźnie wzrosła. Jego obecność...
Największa i najpospolitsza czapla w Europie. Cechy charakterystyczne sylwetki w locie – wygięte łukowato skrzydła i esowato zgięta szyja. Występuje pospolicie na terenach obfitujących w zbiorniki wodne, w których odżywia się głównie rybami. Gniazduje w koloniach, często wspólnie z kormoranami. Podlega ochronie częściowej.
Ptak o niepowtarzalnym i specyficznym wyglądzie, łatwo zauważalny w locie, na ziemi trudny do odkrycia. Pióra o charakterystycznym czarno- białych piórach na skrzydłach i ogonie. Na głowie czub z długich, szerokich, jasnych, pomarańczowo brązowych piór z czarnymi końcami, rozkładany wachlarzowato podczas lądowania oraz gdy ptak jest podekscytowany. W locie dzięki powolnym, falistym ruchom skrzydeł wygląda jak duży motyl. W Polsce gatunek podlegający ochronie całkowitej.
Najczęściej spotykany polski dzięcioł. Zasiedla lasy wszystkich typów, najchętniej lasy iglaste. Pokarm urozmaicony: owady żyjące w drewnie, nasiona, orzechy. Wykuwa dziuple, najchętniej w miękkim drewnie.
Niewielki szary ptak z rodziny skowronkowatych (Alaudidae), z charakterystycznym, sterczącym czubkiem na głowie. Często imituje głosy innych ptaków, nawołuje melodyjnie swymi fletowymi gwizdami. W razie niebezpieczeństwa często ucieka pieszo. W Polsce objęta ścisłą ochroną gatunkową.
Największy z europejskich ptaków grzebiących, zasiedlający duże kompleksy naturalnych borów i lasów liściastych. Tokujące samce wykonują pieśni godowe, podczas których chwilowo głuchną. Gatunek zagrożony wyginięciem, zachował się w pojedynczych, izolowanych populacjach na peryferiach kraju.
Ptak z rzędu grzebiących, nieco większy od kuropatwy. Ciało upstrzone białymi, szarymi i brązowymi plamami, na szarym ogonie charakterystyczny biało-czarny pas. Żyje skrycie w lasach o bogatym podszycie na południu i północnym-wschodzie Polski. Jarząbki są monogamiczne. Gatunek łowny, coraz rzadszy.
Ptak drapieżny o krótkich i szerokich skrzydłach oraz długim, zaokrąglonym ogonie z 4-5 poprzecznymi pręgami na końcu. Występuje w lasach całego kraju. Wszechstronny drapieżnik polujący na małe ptaki i ssaki, w tym chętnie na gatunki hodowane przez człowieka.
Owadożerny ptak z rodziny jerzykowatych (Apodidae) podobny do jaskółki, z jednolicie ciemnym upierzeniem i jasnym podgardlem. Większą część życia spędza w powietrzu, gdzie pije, odżywia się, kopuluje i zbiera materiał na gniazdo. W Polsce średnio liczny ptak lęgowy podlegający ochronie całkowitej.
Jedne z największych kaczek właściwych występujących w Polsce. Charakterystycznie ubarwione w szacie godowej samce są nie do pomylenia z innymi gatunkami. Ptak bardzo pospolicie spotykany na terenie całego kraju. Powszechnie zasiedla miasta i doskonale adaptuje się do nowych warunków.
Duży ptak drapieżny o charakterystycznej sylwetce – skrzydła w kształcie litery M, ogon długi, mniej wcięty niż u kani rudej. Zasiedla tereny leśne w pobliżu wód. Żywi się głównie martwymi i chorymi rybami. Stosunkowo liczny na polskim niżu.
Duży ptak drapieżny o charakterystycznej sylwetce – skrzydła w kształcie litery M, długi i głęboko wcięty ogon. Zasiedla tereny z lasami urozmaiconymi zbiornikami wodnymi i łąkami. Żywi się drobnymi zwierzętami i padliną. W ostatnich latach notowany coraz częściej, głównie w zachodniej i północnej Polsce.
Najmniejszy z naszych krukowatych, ubarwiony czarno, z charakterystyczną szarą czapeczką, czarną twarzą i białymi tęczówkami. Licznie zasiedla osiedla ludzkie, zimą tworzy wspólnie z gawronami duże stada nocujące w miastach. Od lat 80. liczebność kawek spada.
Niewielki ptak drapieżny z rodziny sokołowatych (Falconidae), silny, szybko latający. Zwinnie łowi w locie duże owady, jaskółki czy jeżyki. Charakterystyczną cechą jest oskubywanie upolowanych ptaków, co zdradza ich obecność w okolicy. Umaszczenie ciemnoszare i niemal czarna czapeczka na głowie, silnie kontrastująca z białym policzkiem i gardłem. Pod okiem widnieje czarny „wąs”. W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy, rzadko zimujący, podlegający ochronie całkowitej.
Duży, czarny ptak wodny. Odżywia się rybami i przystosowany jest do ich sprawnego zdobywania. Gnieździ się kolonijnie, w naszym regionie na szczytach drzew.
Najpospolitszy ptak leśny. Samiec charakterystycznie czarno umaszczony, z żółtym dziobem i obrączką oczną. Nie sposób go pomylić z żadnym innym gatunkiem. Pospolity i liczny w całym kraju, w górach dochodzi do górnej granicy lasu. Podlega ścisłej ochronie gatunkowej.
Bliski wymarcia ptak wielkości gołębia, o charakterystycznym pstrym, lazurowo- czerwonobrązowym upierzeniu, ciemnym dziobie i żółtawych nogach. Dzięki dość egzotycznemu umaszczeniu nie sposób pomylić jej z żadnym innym ptakiem. W Polsce występuje ok. 100 par lęgowych głównie na wschodzie kraju. Kraska podlega w Polsce ochronie ścisłej.
Mały ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), z długim ogonem i stosunkowo szerokimi skrzydłami. Samiec wyraźnie mniejszy od samicy, o charakterystycznym ubarwieniu. Prążki na piersi o rdzaworudym odcieniu, podbródek pomarańczoworudy, a tęczówki oczu jaskrawopomarańczowe są jego cechą charakterystyczną. W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy i zimujący, podlegający ochronie całkowitej. Zuchwały i skuteczny łowca drobnych ptaków.
Duży, dorównujący wielkością myszołowowi, czarny ptak z rodziny krukowatych. Na terenie całej Polski zasiedla głównie obszary leśne urozmaicone polami i łąkami. Wszystkożerny.
Niewielki ptak z rodziny lelkowatych (Caprimulgidae) zwany dawniej kozodojem. Charakterystyczne umaszczenie przypominające barwą i rysunkiem korę sprawia, że staje się on niewidoczny dla obserwatora. Samca podczas lotu można rozpoznać po kontrastowych białych plamach na końcu skrzydeł i ogona.
Duży, większy od bociana, ptak z rzędu żurawiowych. Odzywa się donośnym klangorem. Zasiedla tereny podmokłe całego kraju poza terenami górskimi. W ostatnich latach zwiększa swoją liczebność, zwłaszcza na Warmii i Mazurach.
Niewielki ptak z rodziny pliszkowatych (Motacillidae), wyglądem zbliżony do świergotka łąkowego. Buduje gniazda i żeruje na ziemi, ale przesiaduje i śpiewa na drzewach. Jest wspaniałym śpiewakiem, a jego śpiew przypomina pieśń kanarka, stąd często zwany jest kanarkiem leśnym. W Polsce niezbyt liczny, szeroko rozpowszechniony ptak lęgowy, objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK