Błotniak stawowy (Circus aeruginosus)

Ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), o charakterystycznym umaszczeniu. U samca w locie widoczny kontrast między brązowym grzbietem i pokrywami oraz czarnymi końcami skrzydeł a jasnoszarymi lotkami, głową i ogonem. Największy spośród błotniaków, nieco mniejszy od myszołowa. Podczas lotu, podobnie jak inne błotniaki, trzyma skrzydła uniesione ku górze, na kształt litery „V”.

Błotniak stawowy jest największym spośród błotniaków ptakiem drapieżnym. Długość ciała sięga od 45-55 cm, rozpiętość skrzydeł 115- 140 cm, zaś masa ciała wynosi 550-800g u samców i 600-850 g u samic. Charakterystyczne umaszczenie ułatwia rozpoznawanie tego gatunku w terenie. Samiec ciemnobrązowy, z charakterystycznymi dwoma pasami piór: od przodu brązowy, następnie niebieskoszary, końce skrzydeł czarne. Samica brązowa, z jasną głową i karkiem. Młode osobniki bardzo ciemno ubarwione. W czasie lotu charakterystyczną cechą jest ułożenie skrzydeł w kształcie litery „V”. W Polce podlega ochronie całkowitej.
Błotniaki stawowe gnieżdżą się w rozległych trzcinowiskach, porastających brzegi nizinnych jezior i rzek. Chętnie wybierają również  starorzecza, mokradła oraz stawy rybne, szczególnie zarastających trzcinami i pałką wodną. Zasiedla także krajobraz rolniczy.  Od połowy sierpnia zaczynają odlatywać do krajów śródziemnomorskich, głównie afrykańskich. Wyróżnia się populacje południowoafrykańskie i australijskie oraz zachodnio- i południowoeuropejskie oraz południowoazjatyckie- osiadłe. W końcu marca ptaki powracają na swoje środkowoeuropejskie tereny lęgowe. W Polsce błotniaki gnieżdżą się na terenie całego kraju, największe ich skupisko występuje jednak na zachodzie kraju i północno- wschodniej części.
Ptaki te żywią się głównie drobnymi ssakami do wielkości szczura i ptakami do rozmiarów cyraneczki, poza tym rybami, płazami, owadami, a także ptasimi jajami. Polując na otwartych przestrzeniach, wykorzystują dobry słuch, podobnie jak sowy. Do lęgu przystępują raz w roku. W okresie lęgowym samiec wydaje jękliwe „kwi-aa”, podobne do głosu czajki. Samica zaś wybiera jedną spośród kilku zbudowanych przez samca podstaw i buduje na niej gniazdo wykorzystując pędy, sitowie i patyki. Od marca do czerwca składa 3-6 białawych jak, które wysiaduje 35 dni. W tym czasie dokarmia ją samiec. Pisklęta są gniazdownikami.

Bibliografia



Autor opisu: Katarzyna Zwirska