Opisy przyrodnicze
Świergotek łąkowy (Anthus pratensis)
Najmniejszy spośród świergotków występujących w Polsce, wielkością zbliżony do wróbla. Wyraźnie zaznaczone kreskowanie, słabszy dziób i mniej charakterystyczny rysunek na głowie umożliwiają rozróżnienie go od świergotka drzewnego. Świergotki łąkowe rzadko siadają na drzewach. W Polsce są gatunkiem dość licznym podjętym ścisłą ochroną gatunkową.
Świergotek polny (Anthus campestris)
Największy z występujących w Polsce świergotków, wyglądem przypominający pliszkę. Smukła sylwetka, długi nogi i ogon, którym kiwa podobnie jak pliszki. Jego upierzenie jest piaszczyste, z delikatnym kreskowaniem na wierzchu ciała. Potrzebuje nie zarośniętego podłoża, po którym mógłby biegać i polować na owady. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Największy z występujących w Polsce świergotków, wyglądem przypominający pliszkę. Smukła sylwetka, długi nogi i ogon, którym kiwa podobnie jak pliszki. Jego upierzenie jest piaszczyste, z delikatnym kreskowaniem na wierzchu ciała. Potrzebuje nie zarośniętego podłoża, po którym mógłby biegać i polować na owady. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Myszołów zwyczajny (Buteo buteo)
Najpospolitszy ptak drapieżny w Europie o średniej wielkości, zmiennym ubarwieniu i charakterystycznym głosie „hjee”. Zasiedla tereny leśne i rolnicze urozmaicone zadrzewieniami. Poluje głównie na drobne gryzonie.
Najpospolitszy ptak drapieżny w Europie o średniej wielkości, zmiennym ubarwieniu i charakterystycznym głosie „hjee”. Zasiedla tereny leśne i rolnicze urozmaicone zadrzewieniami. Poluje głównie na drobne gryzonie.
Pójdźka (Athene noctua)
Mała sowa, krępa i krótkoogoniasta, spłaszczona głowa ze słabo zaznaczoną szlarą i dużymi żółtymi oczami. Aktywna zarówno nocą, jak i dniem. Często siedzi na słupach ogrodzeniowych, telefonicznych i na dachach. Zaniepokojona dyga i kiwa się w przód i tył. Gatunek osiadły, nie podejmujący żadnych migracji. Zimę spędza w miejscu lęgów. W Polsce nieliczny ptak lęgowy podlegający ochronie ścisłej.
Mała sowa, krępa i krótkoogoniasta, spłaszczona głowa ze słabo zaznaczoną szlarą i dużymi żółtymi oczami. Aktywna zarówno nocą, jak i dniem. Często siedzi na słupach ogrodzeniowych, telefonicznych i na dachach. Zaniepokojona dyga i kiwa się w przód i tył. Gatunek osiadły, nie podejmujący żadnych migracji. Zimę spędza w miejscu lęgów. W Polsce nieliczny ptak lęgowy podlegający ochronie ścisłej.
Pleszka zwyczajna (Phoenicurus phoenicurus)
Smuklejsza od rudzika, z dłuższymi skrzydłami i ogonem pleszka wiedzie skryty tryb życia, unika terenów otwartych. Samiec ładnie ubarwiony, w szacie godowej wierzch głowy i grzbiet niebieskoszary z rdzawym brzuchem i piersią oraz białym czołem. Zamieszkuje cały kraj, podlega ścisłej ochronie gatunkowej.
Smuklejsza od rudzika, z dłuższymi skrzydłami i ogonem pleszka wiedzie skryty tryb życia, unika terenów otwartych. Samiec ładnie ubarwiony, w szacie godowej wierzch głowy i grzbiet niebieskoszary z rdzawym brzuchem i piersią oraz białym czołem. Zamieszkuje cały kraj, podlega ścisłej ochronie gatunkowej.
Pliszka żółta (Motacilla flava)
Najmniejsza i najbardziej krępa z europejskich pliszek, wielkością zbliżona do wróbla, ale o smuklejszej budowie. Żółty spód ciała, szarozielony wierzch i niebieskoszara głowa z białą brwią są cechami rozpoznawczymi podgatunku środkowoeuropejskiego. W przeciwieństwie do innych pliszek mniej macha ogonem, którego długość nie jest też tak wyraźnie zaznaczona. W Polsce gatunek podlegający ochronie ścisłej.
Najmniejsza i najbardziej krępa z europejskich pliszek, wielkością zbliżona do wróbla, ale o smuklejszej budowie. Żółty spód ciała, szarozielony wierzch i niebieskoszara głowa z białą brwią są cechami rozpoznawczymi podgatunku środkowoeuropejskiego. W przeciwieństwie do innych pliszek mniej macha ogonem, którego długość nie jest też tak wyraźnie zaznaczona. W Polsce gatunek podlegający ochronie ścisłej.
Pliszka siwa (Motacilla alba)
Najliczniej występująca na terenie naszego kraju pliszka, z charakterystycznym kontrastowym, czarno-biało-siwym ubarwieniu z długim ogonem. Pliszka biała nieustannie macha ogonem, drepta szybkimi krokami tam i z powrotem w poszukiwaniu owadów. Wykazuje zachowania terytorialne, przegania inne osobniki z zajętego przez siebie terytorium. W Polsce podlegają ochronie całkowitej.
Najliczniej występująca na terenie naszego kraju pliszka, z charakterystycznym kontrastowym, czarno-biało-siwym ubarwieniu z długim ogonem. Pliszka biała nieustannie macha ogonem, drepta szybkimi krokami tam i z powrotem w poszukiwaniu owadów. Wykazuje zachowania terytorialne, przegania inne osobniki z zajętego przez siebie terytorium. W Polsce podlegają ochronie całkowitej.
Pluszcz zwyczajny (Cinclus cinclus)
Ptak z rodziny pluszczy (Cinclidae) o charakterystycznej krępej budowie ciała z zadartym ogonkiem. Ubarwienie brązowoczarne z dobrze widocznym białą plamą na podgardlu i piersi przypominającą śliniak. Jedyny ptak śpiewający potrafiący pływać i nurkować. W Polsce nieliczny ptak lęgowy i zimujący podlegający ochronie całkowitej.
Ptak z rodziny pluszczy (Cinclidae) o charakterystycznej krępej budowie ciała z zadartym ogonkiem. Ubarwienie brązowoczarne z dobrze widocznym białą plamą na podgardlu i piersi przypominającą śliniak. Jedyny ptak śpiewający potrafiący pływać i nurkować. W Polsce nieliczny ptak lęgowy i zimujący podlegający ochronie całkowitej.
Podróżniczek (Luscinia svecica)
Długonogi ptak z rodziny Drozdowatych (Turdidae) z charakterystyczną białą brwią, rudawą nasadą ogona i niebieskim śliniakiem z białą (podgatunek środkowoeuropejski) lub rudą (podgatunek skandynawski) plamą. W Polsce występuje głównie podgatunek środkowoeuropejski, ale w Tatrach występuje także populacja licząca 15-20 par lęgowych podgatunku skandynawskiego. Na terenie Polski objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Długonogi ptak z rodziny Drozdowatych (Turdidae) z charakterystyczną białą brwią, rudawą nasadą ogona i niebieskim śliniakiem z białą (podgatunek środkowoeuropejski) lub rudą (podgatunek skandynawski) plamą. W Polsce występuje głównie podgatunek środkowoeuropejski, ale w Tatrach występuje także populacja licząca 15-20 par lęgowych podgatunku skandynawskiego. Na terenie Polski objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Pokrzywnica (Prunella modularis)
Ptak wielkości wróbla z rodziny Płochaczy (Prunellidae) zwany też Płochaczem pokrzywnicą. Dzięki maskującemu upierzeniu często mylona z wróblem. Zamieszkuje bory szpilkowe i mieszane oraz zadrzewienia śródpolne i tereny z licznymi żywopłotami. W Polsce dość liczne, szczególnie na południu, wschodzie i w centrum kraju. Objęta ścisłą ochroną gatunkową.
Ptak wielkości wróbla z rodziny Płochaczy (Prunellidae) zwany też Płochaczem pokrzywnicą. Dzięki maskującemu upierzeniu często mylona z wróblem. Zamieszkuje bory szpilkowe i mieszane oraz zadrzewienia śródpolne i tereny z licznymi żywopłotami. W Polsce dość liczne, szczególnie na południu, wschodzie i w centrum kraju. Objęta ścisłą ochroną gatunkową.
Pustułka (Falco tinnunculus)
Jest po myszołowach najliczniejszym ptakiem drapieżnym Europy. Zasiedla niemal cały kontynent, w Polsce występuje na terenie całego kraju. Liczebność szacuje się na 3000 par lęgowych. Ten niewielkich rozmiarów drapieżnik, o zaostrzonych skrzydłach i długim, rozszerzonym na końcu ogonie, zawisa często w powietrzu, szybko trzepocząc skrzydłami (tzw. stójka w powietrzu). W Polsce podlega ochronie całkowitej.
Jest po myszołowach najliczniejszym ptakiem drapieżnym Europy. Zasiedla niemal cały kontynent, w Polsce występuje na terenie całego kraju. Liczebność szacuje się na 3000 par lęgowych. Ten niewielkich rozmiarów drapieżnik, o zaostrzonych skrzydłach i długim, rozszerzonym na końcu ogonie, zawisa często w powietrzu, szybko trzepocząc skrzydłami (tzw. stójka w powietrzu). W Polsce podlega ochronie całkowitej.
Puszczyk (Strix aluco)
Najliczniejsza spośród sów lęgnących się na terenie kraju. Średniej wielkości sowa z dużą głową i ciemnymi oczami. Posiada dwie odmiany barwne niezależne od płci i wieku. Aktywny o zmierzchu, o świcie i nocą, gnieździ się w dziuplach drzew, głównie lasów liściastych i mieszanych. Nie podejmuje żadnych wędrówek. Cały rok przebywa w pobliżu miejsca gniazdowanie. Podlega ochronie całkowitej.
Najliczniejsza spośród sów lęgnących się na terenie kraju. Średniej wielkości sowa z dużą głową i ciemnymi oczami. Posiada dwie odmiany barwne niezależne od płci i wieku. Aktywny o zmierzchu, o świcie i nocą, gnieździ się w dziuplach drzew, głównie lasów liściastych i mieszanych. Nie podejmuje żadnych wędrówek. Cały rok przebywa w pobliżu miejsca gniazdowanie. Podlega ochronie całkowitej.
Rudzik (Erithacus rubecula)
Niewielki ptak z rodziny Drozdowatych (Turdidae) z charakterystyczną rudą plamą na czole, szyi i piersi na tle brązowego umaszczenia. Terytorium oznacza śpiewem, broni go również aktywnie przepędzając inne samce. Dość liczny na terenie całego kraju łącznie z górami. Podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej.
Niewielki ptak z rodziny Drozdowatych (Turdidae) z charakterystyczną rudą plamą na czole, szyi i piersi na tle brązowego umaszczenia. Terytorium oznacza śpiewem, broni go również aktywnie przepędzając inne samce. Dość liczny na terenie całego kraju łącznie z górami. Podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej.
Rybitwa białoskrzydła (Chlidonias leucopterus)
Wielkością i kształtem przypomina rybitwą czarną, ale ma bardziej zaokrągloną głowę, mniejszy dziób i nieco szersze skrzydła. W godowej szacie łatwo rozpoznawalna po kontrastowym biało- czarnym umaszczeniu. Charakterystyczne dla tego gatunku są inwazyjne naloty podczas migracji w wielu miejscach jednocześnie. Gatunek chroniony, wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi jako gatunek bliski zagrożenia.
Wielkością i kształtem przypomina rybitwą czarną, ale ma bardziej zaokrągloną głowę, mniejszy dziób i nieco szersze skrzydła. W godowej szacie łatwo rozpoznawalna po kontrastowym biało- czarnym umaszczeniu. Charakterystyczne dla tego gatunku są inwazyjne naloty podczas migracji w wielu miejscach jednocześnie. Gatunek chroniony, wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi jako gatunek bliski zagrożenia.
Rybitwa białowąsa (Chlidonias hybridus)
Większa od rybitwy czarnej o pewniejszym, mniej chybotliwym locie oraz wyraźnie mocniejszym dziobie. W upierzeniu godowym szaro ubarwiona z wyraźnie ciemniejszym brzuchem. Biały policzek kontrastuje z czarną czapką, tworząc wyraźny wąs. Dziób i nogi czerwone. Gniazduje na jeziorach z bujną roślinnością wodną i na bagnach. W Polsce gatunek chroniony, nielicznie występujący głównie na wschodzie kraju.
Większa od rybitwy czarnej o pewniejszym, mniej chybotliwym locie oraz wyraźnie mocniejszym dziobie. W upierzeniu godowym szaro ubarwiona z wyraźnie ciemniejszym brzuchem. Biały policzek kontrastuje z czarną czapką, tworząc wyraźny wąs. Dziób i nogi czerwone. Gniazduje na jeziorach z bujną roślinnością wodną i na bagnach. W Polsce gatunek chroniony, nielicznie występujący głównie na wschodzie kraju.
Rybitwa czarna (Chlidonias niger)
Mała, uderzająco ciemna rybitwa. Dorosły ptak w porze lęgowej ma czarno ubarwioną głowę, pierś i brzuch, skrzydła i grzbiet szare, a ogon czysto biały. Czarne umaszczenie głowy nie utrzymuje się jednak długo i w późniejszym okresie jest ona coraz jaśniejsza. Łowi owady także w locie, zwykle jednak zbiera je w typowy dla rybitw sposób z powierzchni wody, nad którą zatrzymuje się dłużej trzepocząc skrzydłami. W Polsce gatunek chroniony.
Mała, uderzająco ciemna rybitwa. Dorosły ptak w porze lęgowej ma czarno ubarwioną głowę, pierś i brzuch, skrzydła i grzbiet szare, a ogon czysto biały. Czarne umaszczenie głowy nie utrzymuje się jednak długo i w późniejszym okresie jest ona coraz jaśniejsza. Łowi owady także w locie, zwykle jednak zbiera je w typowy dla rybitw sposób z powierzchni wody, nad którą zatrzymuje się dłużej trzepocząc skrzydłami. W Polsce gatunek chroniony.
Rybitwa rzeczna (Sterna hirundo)
Niewielki ptak o smukłej sylwetce, białopopielaty, z czerwonymi nogami i białym ogonem. Zwany inaczej rybitwą zwyczajną. W locie widoczne mocno zaostrzone skrzydła i widełkowaty ogon. W okresie godowym dorosły ptak ma wierzch ciała popielaty, a końce skrzydeł i czapeczkę na głowie czarne. Dziób jaskrawoczerwony z ciemną końcówką, nogi czerwone. W Polsce średnio liczny ptak lęgowy, sporadycznie zimujący. Gatunek podlegający ochronie całkowitej.
Niewielki ptak o smukłej sylwetce, białopopielaty, z czerwonymi nogami i białym ogonem. Zwany inaczej rybitwą zwyczajną. W locie widoczne mocno zaostrzone skrzydła i widełkowaty ogon. W okresie godowym dorosły ptak ma wierzch ciała popielaty, a końce skrzydeł i czapeczkę na głowie czarne. Dziób jaskrawoczerwony z ciemną końcówką, nogi czerwone. W Polsce średnio liczny ptak lęgowy, sporadycznie zimujący. Gatunek podlegający ochronie całkowitej.
Rybołów (Pandion haliaetus)
Jedyny ptak drapieżny żywiący się niemal wyłącznie rybami. Podczas lotu przypominający dużą mewę, ze względu na długie i wąskie skrzydła. Ponadto podobnie jak mewy układa ogon na kształt litery „M”. Charakterystyczna ciemna smuga przy oczach, biały czub na głowie i biały spód ciała. W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym i zimującym, podlegającym całkowitej ochronie. Zamieszkuje gęsto zalesione obszary w pobliżu zbiorników wody stojącej.
Jedyny ptak drapieżny żywiący się niemal wyłącznie rybami. Podczas lotu przypominający dużą mewę, ze względu na długie i wąskie skrzydła. Ponadto podobnie jak mewy układa ogon na kształt litery „M”. Charakterystyczna ciemna smuga przy oczach, biały czub na głowie i biały spód ciała. W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym i zimującym, podlegającym całkowitej ochronie. Zamieszkuje gęsto zalesione obszary w pobliżu zbiorników wody stojącej.
Samotnik (Tringa ochropus)
Ptak, zwany również brodźcem samotnym lub stalugwą, będący jedynym przedstawicielem brodźców gniazdującym w lasach. Cechą charakterystyczną samotnika jest zasiedlanie gniazd nadrzewnych, najczęściej zeszłorocznych gniazd drozdów, wron, a nawet ptaków drapieżnych. Wielkości kwiczoła, o ciemnobrunatnym wierzchu ciała z licznymi białymi cętkami i białym spodzie. Zasiedla kompleksy leśne z torfowiskami, łęgi, brzegi zbiorników wodnych porośnięte drzewami. W naszym...
Ptak, zwany również brodźcem samotnym lub stalugwą, będący jedynym przedstawicielem brodźców gniazdującym w lasach. Cechą charakterystyczną samotnika jest zasiedlanie gniazd nadrzewnych, najczęściej zeszłorocznych gniazd drozdów, wron, a nawet ptaków drapieżnych. Wielkości kwiczoła, o ciemnobrunatnym wierzchu ciała z licznymi białymi cętkami i białym spodzie. Zasiedla kompleksy leśne z torfowiskami, łęgi, brzegi zbiorników wodnych porośnięte drzewami. W naszym...
Sójka zwyczajna (Garrulus glandarius)
Ptak z rodziny krukowatych. Długość ciała ok. 32-35 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 52-58 cm, masa ok. 150-180 g. Gatunek pod ochroną.
Ptak z rodziny krukowatych. Długość ciała ok. 32-35 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 52-58 cm, masa ok. 150-180 g. Gatunek pod ochroną.
Sieweczka rzeczna (Charadrius dubius)
Mała, delikatna sieweczka ze smukłym, ciemnym dziobem i intensywnie żółtą obrączką powiekową jest nielicznym gatunkiem lęgowym w Polsce, liczniejszym na przelotach. Trudna do zauważenia, gdyż w okresie godowym dobrze się maskuje. Zasiedla brzegi rzek i jezior, wyspy ze skąpą roślinnością, opuszczone żwirownie i czasami laguny nadmorskie. Gatunek pod ochroną.
Mała, delikatna sieweczka ze smukłym, ciemnym dziobem i intensywnie żółtą obrączką powiekową jest nielicznym gatunkiem lęgowym w Polsce, liczniejszym na przelotach. Trudna do zauważenia, gdyż w okresie godowym dobrze się maskuje. Zasiedla brzegi rzek i jezior, wyspy ze skąpą roślinnością, opuszczone żwirownie i czasami laguny nadmorskie. Gatunek pod ochroną.
Skowronek zwyczajny (Alauda arvensis)
Najpospolitszy w Europie ptak z rodziny skowronkowatych (Alaudidae), a zarazem największy ze skowronków. Silna budowa, z ochronnym umaszczeniem i małym czubkiem na głowie. W locie rozpoznawalny dzięki białemu tylnemu brzegowi skrzydła i nieprzerwanemu, świergocąco- trelującemu śpiewowi. Na terenie Polski objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Najpospolitszy w Europie ptak z rodziny skowronkowatych (Alaudidae), a zarazem największy ze skowronków. Silna budowa, z ochronnym umaszczeniem i małym czubkiem na głowie. W locie rozpoznawalny dzięki białemu tylnemu brzegowi skrzydła i nieprzerwanemu, świergocąco- trelującemu śpiewowi. Na terenie Polski objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Słowik szary (Luscinia luscinia)
Niewielki ptak z rodziny Drozdowatych (Turdidae) o rdzawobrązowym umaszczeniu, z jaśniejszym spodem i pomarańczowobrązowym ogonem. Bardzo podobny do słowika rdzawego. Występuje w północno-wschodniej Polsce, z zachodnią granicą zasięgu na Wiśle. Preferuje wilgotne miejsca, szczególnie nadbrzeżne zarośla i lasy liściaste. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Niewielki ptak z rodziny Drozdowatych (Turdidae) o rdzawobrązowym umaszczeniu, z jaśniejszym spodem i pomarańczowobrązowym ogonem. Bardzo podobny do słowika rdzawego. Występuje w północno-wschodniej Polsce, z zachodnią granicą zasięgu na Wiśle. Preferuje wilgotne miejsca, szczególnie nadbrzeżne zarośla i lasy liściaste. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Sokół wędrowny (Falco peregrinus)
Bardzo nieliczny ptak drapieżny o charakterystycznej „sokolej” sylwetce. Zasiedla duże kompleksy leśne, miasta i górskie skały. Poluje na ptaki. W Polsce podlega ochronie ścisłej, wymaga tworzenia stref ochronnych.
Bardzo nieliczny ptak drapieżny o charakterystycznej „sokolej” sylwetce. Zasiedla duże kompleksy leśne, miasta i górskie skały. Poluje na ptaki. W Polsce podlega ochronie ścisłej, wymaga tworzenia stref ochronnych.
Sowa uszata (Asio otus)
Sowa uszata, zwana potocznie uszatką, jest wielkością zbliżona do puszczyka, jednak smuklejsza z charakterystycznymi pękami piór przypominającymi uszy. Pomarańczowe oczy i upierzenie przypominające korę ułatwiają rozpoznanie tego gatunku. Aktywna o zmierzchu, świcie i nocą. Zaniepokojona prostuje się i wyciąga. Rozmieszczona dość równomiernie na terenie całego kraju, głównie w zadrzewieniach, zagajnikach i zaroślach w pobliżu terenów otwartych. Objęta ochroną...
Sowa uszata, zwana potocznie uszatką, jest wielkością zbliżona do puszczyka, jednak smuklejsza z charakterystycznymi pękami piór przypominającymi uszy. Pomarańczowe oczy i upierzenie przypominające korę ułatwiają rozpoznanie tego gatunku. Aktywna o zmierzchu, świcie i nocą. Zaniepokojona prostuje się i wyciąga. Rozmieszczona dość równomiernie na terenie całego kraju, głównie w zadrzewieniach, zagajnikach i zaroślach w pobliżu terenów otwartych. Objęta ochroną...
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK