Kawka (Corvus monedula)

Najmniejszy czarno ubarwiony ptak krukowaty. Charakterystyczną cechą jest szara czapeczka, czarna twarz i białe tęczówki. W Polsce przebiega granica między podgatunkiem C. monedula spermologus i C. monedula soemmeringii, która cechuje się jaśniejszą czapeczką i białym kołnierzykiem.

Kawki obejmują swoim zasięgiem całą Polskę, przy czym zasiedlający większą część kraju podgatunek spermologus jest prawie osiadły, natomiast soemmeringii oraz zalatujący podgatunek mondeula są wędrowne.

Kawki zna niemal każdy Polak, bo bardzo licznie zasiedlają nasze miasta i nie są płochliwe. Wspólnie z gawronami tworzą często zimą ogromne i trudne do przeoczenia stada, które nocują w miastach. Niezorientowani obserwatorzy nazywają je najczęściej „krukami”. Kawki są ptakami niezwykle inteligentnymi i plastycznymi ekologicznie. Pierwotnie zasiedlały stare dziuplaste drzewa i szczeliny skalne. Po drugiej wojnie światowej dogodne warunki znalazły w zrujnowanych miastach i tak rozpoczął się proces opanowywania miast przez ten gatunek. Kawki świetnie przystosowały się do warunków jakie oferuje im miasto i bardzo sprawnie reagowały na zachodzące zmiany. Jako miejsca gniazdowania wybierały przewody wentylacyjne i kominowe, tradycyjne stropodachy, a przy braku miejsca potrafią wykorzystać gniazda gawronów i niskie wierzby głowiaste. Kawki odżywiają się owocami, nasionami, chrząszczami oraz odpadkami znajdowanymi w miastach. Niestety od lat 80. spada liczebność kawek w miastach, szczególnie drastycznie w miastach zachodniej Europy. Również u nas kawki są coraz mniej liczne i wycofują się z centrów miast. Jak jedną z przyczyn tego trendu wskazać można nowoczesne budownictwo i uszczelnianie budynków, jednak przyczyny spadku liczebności nie są dobrze rozpoznane i jednoznacznie określone.

Ponieważ są to ptaki żyjące stosunkowo licznie w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka, każdego roku wiele osób znajduje młode kawki. Jeżeli ptaki są zdrowe, nie należy ich zabierać do domu. Opiekują się nimi rodzice i inni członkowie kolonii, którzy dbają o to by młode kawki posiadły wszystkie niezbędne w ich życiu umiejętności i zajęły odpowiednie miejsce w grupie. Co najwyżej można młode ptaki podsadzić na drzewo lub dach, aby nie padły ofiarą kotów.