Opis przyrodniczy
Bocian biały (Ciconia ciconia)
Bocian biały to jeden z najbardziej charakterystycznych ptaków naszego regionu. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, że jest typowym mieszkańcem otwartego krajobrazu rolniczego (w przeciwieństwie do swojego bliskiego kuzyna – bociana czarnego – mieszkańca lasów i pierwotnej puszczy). Wraz z pojawieniem się społeczności rolniczych i powiększaniem się typowego krajobrazu rolniczego (dawnego rolnictwa ekspensywnego) liczebność tego ptaka wyraźnie wzrosła. Jego obecność głęboko zakorzeniła się w naszej kulturze. Wraz z osuszaniem łąk zabagnień oraz zanikaniem ekstensywnego rolnictwa na rzecz intensywnych i wielkohekarowych upraw, ten typowy mieszkaniec wsi i krajobrazu rolniczego jest zagrożony wyginięciem. W niektórych wioskach warmiński lub mazurskich, takich jak Żywkowe, Lwowiec, Dzietrzychowo liczebność bociana jest jeszcze bardzo duża, a gniazda widoczne są niemalże na każdym domu czy stodole. Bocian preferuje tereny wilgotne i zabagnione oraz łąki w dolinach rzek nizinnych, jak również tereny sąsiadujące z jeziorami, stawami oraz łęgami.
Bocian biały to stosunkowo duży ptak, ubarwiony z przewagą koloru białego i czarnymi pasami z tyłu ciała. Dziób i nogi ma czerwone (za wyjątkiem osobników młodocianych – mających czarne a w zasadzie czerwono-brązowe nogi i dziób). W locie bociany mają wyciągniętą głowę, co je odróżnia od podobnych wielkościowo czapli. Cecha ta ułatwia odróżnienie bocianów, szybujących wysoko, od podobnych w sylwetce czapli. Pisklęta bocianów pokryte są gęstym, białawym puchem. Dorosłe bociany wydaja charakterystyczny klekot, odchylając głowę do tyłu.
Okres lęgowy bocianów przypada na kwiecień-czerwiec. Gniazda buduje z patyków i gałęzi, zazwyczaj na szczytach dachów, drzewach, kominach, słupach energetycznych lub na specjalnie przygotowanych platformach. W dużych bocianich gniazdach często znajdują schronienie wróble, budując swoje gniazda w niższych partiach bocianiej konstrukcji. Bociany składają zazwyczaj 3-4 jaja. Liczebność jak i młodych uwarunkowana jest zasobnością pokarmową siedliska. Bociany odżywiają się dużymi owadami, drobnymi ssakami, żabami, rybami. Przylatują do nas w okresie od lutego do kwietnia a odlatują w okresie sierpień-wrzesień.
Bibliografia
- Cerny W., Drchal K., 1979. Jaki to ptak. PWRiL, Warszawa.
Autor opisu: S. Czachorowski
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK