Opis przyrodniczy
Rusałka żałobnik – Nymphalis Antiopa (L. 1758)
Spędzając letni czas na spacerach po naszych lasach, możemy natknąć się na niezwykłego lotnika. Jednak nie jest on łatwy do zaobserwowania, lata bowiem wysoko w koronach drzew, rzadko sfruwając do ziemi. To Rusałka żałobnik – jeden z najszybszych motyli. Jest on również jednym z największych gatunków europejskich, bowiem długość przedniego skrzydła dochodzi do 3,5cm! Jego ubarwienie zaś, jest tak charakterystyczne, że nie można jej pomylić z żadnym innym motylem! Na pierwszy rzut oka najbardziej specyficznym elementem jest jasno żółty, szeroki pas znajdujący się na brzegu skrzydła. Żeby dostrzec rząd błękitnych plamek na czerwono-brązowym tle trzeba już przyjrzeć się z bliska.
Żałobniki najchętniej latają w widnych lasach, strefach przyleśnych, nad polanami. Często można je spotkać również, gdy szybują nad gęstymi zakrzaczeniami czy szkółkami leśnymi. Czasem pojawiają się nawet w mieście, gdzie nie omijają ogrodów i parków. W naszym kraju żałobnik jest motylem pospolitym, ale nigdzie nie występuje licznie. Najczęściej widuje się pojedyncze osobniki. W górach może występować nawet do 2000m n.p.m., jednak wybiera głównie ciepłe doliny.
Jeśli chodzi o występowanie na świecie, to jest on motylem środkowo i wschodnioeuropejskim, jednakże na tej szerokości geograficznej zalatuje aż po Chiny.
Postacie dorosłe żałobnika są niezwykle długowieczne bowiem latają od lipca do ostatnich ciepłych dni jesieni, potem zimują i dożywają nawet czerwca roku następnego. Przyglądając się uważniej napotkanym owadom możemy dostrzec, że niektóre mają bardziej lub mniej intensywny kolor żółty na skrzydłach. Motyle te nie tworzą form barwnych, a różnice w kolorystyce są wynikiem blaknięcia barw podczas zimy.
Czarne gąsienice mają na grzbiecie rząd ciemno-pomarańczowych plam i jak wiele innych przedstawicieli rusałek, tak i u nich ciało pokrywają liczne kolce. Żerują na kilku gatunkach drzew liściastych, m.in. na brzozie, osice, wiązach, czy iwie. Z reguły wybierają młode drzewka i preferują najmłodsze listki z samego szczytu rośliny.
Autor opisu: Marcin Krejckant
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK