Opis przyrodniczy
Mieniak tęczowiec – Apatura Iris (L. 1758)
Od czerwca do połowy sierpnia możemy się natknąć, na dużego i majestatycznego motyla jakim jest mieniak tęczowiec. Jest to gatunek, którego rozpiętość skrzydeł dochodzi nawet do 75mm. Niestety podobnie jak rusałka żałobnik najczęściej lata wysoko w koronach drzew, co za tym idzie spotkać go można w widnych lasach łęgowych i mieszanych. Jednak warunkiem niezbędnym dla występowania tęczowca jest obecność w drzewostanie wierzb, które są roślinami pokarmowymi jego gąsienicy. Ta jest intensywnie zielona, a na głowie ma dwa długie wyrostki, które niczym rogi mają odstraszać ewentualnych drapieżników.
Mieniaki są pięknie ubarwione – oba skrzydła są czarne, przy czym na przednim widnieje kilka białych plam, na tylnych zaś biały pas oraz charakterystyczne, niewielkie „oko”. Samce tych motyli posiadają jeszcze jedną niesamowitą cechę – jeżeli spojrzeć na nie pod kątem, to mienią się na niebiesko. Stąd właśnie wzięła się ich nazwa. Niebieski kolor nie jest wynikiem obecności barwników. Niektóre z łusek pokrywających skrzydła mają wewnątrz puste przestrzenie wypełnione powietrzem. Światło padając na nie ulega załamaniu i w rezultacie widzimy metaliczny połysk.
Granica występowania tego gatunku sięga 60º szerokości geograficznej północnej. Nie spotkamy go jednak w środkowej Anglii, Irlandii, Skandynawii, czy Europie Południowej. Na szczęście w naszym kraju jest pospolity, choć nieliczny.
Imagines, czyli postacie dorosłe są owadami wyjątkowo ciepłolubnymi. Ich lot można zaobserwować tylko w najgorętsze godziny dnia. Rano i przed południem mieniaki siadają w mocno nasłonecznionych miejscach, rozgrzewając się i wypatrując ewentualnych partnerek do rozmnażania. Czasem możne je dostrzec gdy gromadnie przylatują do kałuż, z których spijają wodę, lub na odchodach zwierząt, z których czerpią związki azotowe.
Autor opisu: Marcin Krejckant
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK