Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich

Postępujące zarastanie roślinnością drzewiastą nie we wszystkich aspektach należy rozpatrywać jako zjawisko pożądane z przyrodniczego punktu widzenia (także w kontekście celów ochrony przyrody w Parku Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich). Wraz z zanikiem tradycyjnych siedlisk rolniczych oraz sukcesyjnym zarastaniem przez drzewa, znikają ważne siedliska łąk kserotermicznych oraz łąk wilgotnych z licznymi roślinami zielnymi i kwiatowymi. W konsekwencji zagrożone będą liczne gatunki związane z tymi siedliskami jak i ograniczone zostanie baza pokarmowa dla owadów odżywiających się nektarem (w tym trzmiele i dziko żyjące pszczołowate). Dotyczy to także gatunków saproksylicznych, związanych z siedliskiem martwego drewna, które w postaci imaginalnej korzystają z roślin kwiatowych.

Zwiększanie pokrycia roślinnością drzewiastą wpływa również na biocenozy zbiorników wodnych. W wyniku ocieniania i dopływu detrytusu zmienił się i zmienia się w dalszym ciągu charakter siedlisk oraz występujących w nich gatunków zwierząt. Przynajmniej część zbiorników powinna pozostać w krajobrazie otwartym, co umożliwi lepsze warunki rozrodu dla płazów.

W Parku Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich zanotowano 7 gatunków chronionych biegaczy (Insecta: Carabidae): biegacz skórzasty, biegacz wręgaty, biegacz granulowany, biegacz leśny, biegacz gajowy i biegacz ogrodowy, Carabus auratus. Zanotowano także występowanie 5 gatunków trzmieli (gatunki chronione: m.in. trzmiel ziemny, trzmiel leśny i trzmiel kamiennik). Odnotowano obecność 43 gatunków motyli dziennych, w tym trzy podlegają lub podlegały ochronie: mieniak tęczowiec, mieniak strużnik i paź królowej. Wśród kręgowców stwierdzono 10 gatunków płazów (prawnie chronione, m.in. traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, ropucha zielona), 4 gatunki chronionych gadów (jaszczurka zwinka i żyworódka, padalec i żmija zygzakowata), 105 lęgowych i prawdopodobnie lęgowych gatunków ptaków oraz 7 regularnie zalatujących (wszystkie oprócz 9 gatunków są chronione). Malakofauna reprezentowana jest przez 25 gatunków, z których 9 jest chronionych. Łącznie na terenie Parku wykryto 236 gatunków zwierząt, z tego 168 objętych jest ochroną gatunkową .

Teren Parku jest silnie antropogenicznie przekształcony (w największym stopniu rolniczo), z obecnością terenów podmokłych i kompleksów leśnych z wyraźną fragmentacją powierzchni. Antropopresja uwidacznia się także w introdukowaniu dużych zwierząt, np. muflona, który został wprowadzony na Wzgórzach Dylewskich w 1986 roku, a więc jeszcze przed utworzeniem Parku. Muflony zasiedlają przede wszystkim okolice Jagodzin, Wygody, Glaznot i Wierzbicy.

Obszar Wzgórz Dylewskich charakteryzuje się znaczną różnorodnością roślinności, co wynika ze zróżnicowania siedliskowego uwarunkowanego bogatą rzeźbą terenu. Istotny wpływ gospodarki człowieka na środowisko przyrodnicze tego obszaru obserwuje się od połowy XIV wieku. Od tego czasu większość terenu została odlesiona i zamieniona na grunty rolne .

W kompleksach leśnych Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich dominują lasy liściaste tj. łęgi, olsy (w miejscach zabagnionych), grądy i buczyny. Największe powierzchnie zajmują grądy i buczyny. Lasy te wyróżnia masowe występowanie gatunków wczesnowiosennych takich jak zawilce, złocie, ziarnopłon wiosenny oraz łanowo rosnące kokorycze.

Wody powierzchniowe – jako siedlisko życia stadiów larwalnych owadów wodnych, w tym owadów krwiopijnych - stanowią nieliczne jeziora, niewielkie zbiorniki wodne (tzw. oczka wodne), zbiorniki okresowe (śródleśne i na terenie otwartym – rolniczym), strumienie i obszary lokalnych zabagnień.