Pająk krzyżak (Araneus diadematus)

Krzyżak ogrodowy z rodziny krzyżakowatych (Araneidae) to jeden z najbardziej znanych krajowych pająków, często spotykany, zwłaszcza na jesiennym grzybobraniu. Duży i zwracający uwagę swoją przepiękną siecią (pajęczyną).

Samica jest większa od samca, dorasta do 2 cm długości (nie licząc odnóży). Samce są mniejsze, wielkości 5-9 mm. Zmienny w ubarwieniu ale zawsze z charakterystycznymi białymi planami w kształcie krzyża (stąd nazwa) na odwłoku. Buduje charakterystyczną, kolistą i pionowo ustawioną sieć łowną, najczęściej na wysokości 1-2 m nad ziemią. Dlatego wybiera krzewy, drzewa lub inne, stosukowo wysoko umiejscowione przedmioty, znajdujące się w obejściu gospodarstw ludzkich. Swoja pajęczynę krzyżak buduje codziennie od nowa, zazwyczaj zaraz po wschodzie słońca. Na zdobycz czeka albo na pajęczynie, w jej centralnym miejscu, ustawiając się głowa w dół, z rozstawionymi nogami, albo w kryjówce na skraju pajęczyny, połączona z pajęczyną tak zwana nicią alarmową. Obecność ofiary rozpoznaje po drganiach sieci. Błyskawicznie dopada ofiary, a po ukąszeniu owija pajęczyna, tworzą swoisty jedwabny kokon. Samica składa około 100 jaj. Młode wylegają się w maju. Początkowo żyją razem, potem się rozpraszają i żyją oddzielnie. Zimują jako pająki o wielkości 3-5 mm. Dorastają do dojrzałości dopiero w sierpniu kolejnego roku. Zasiedla różnorodne siedliska: lasy, łąki, ogrody. Często spotkać można go w narożnikach okien i drzwi, gdzie buduje swoje sieci. Gatunek pospolity i często spotykany.

Krzyżakowate to szeroko rozprzestrzeniona rodzina pająków, liczącą ponad 2800 gatunków. W Europie występuje ponad 100 gatunków, w Polsce – 47. Pod nazwą pająk krzyżak najczęściej kryje się właśnie krzyżak ogrodowy. Ale są i inne pająki krzyżaki np. krzyżak dwubarwny (Araneus marmoreus), krzyżak łąkowy (Araneus quadratus) spotykany na łąkach z wyższa roślinnością. Z kolei Araneus nordmanni jest gatunkiem rzadkim a Araneus saveus bardzo rzadkim w Polsce. Łącznie w Polsce występuje 9 gatunków z rodzaju Araneus. Pod nazwa krzyżak kryją się jeszcze inne pajaki z tej rodziny np. krzyżak dwuguzkowy (Gibbaranea bituberculata), krzyżak zielony (Araniella curcubitina).

Bibliografia



Autor opisu: St.Czachorowski