Opis przyrodniczy
Koprofagi z rodzaju Geotrupes
Owadzia służba sanitarna lasu., koprofagi opiekujące się potomstwem. Nazywana Zukami gnojowymi, ale w Polsce występuje ich aż 9 gatunków. Wszystkie podobne do siebie, w kolorze czarno-fioletowym lub ciemnogranatowym.
Żuki gnojowe rodzina żukowate lub poświętnikowate (Scarabeidae) podrodzina Geotrupinae. Wszystkie 9 gatunków z rodzaju Geotrupes żywi się odchodami zwierząt roślinożernych (niestrawione resztki roślinne wraz z bakteriami). Larwa typu pędrak. Przedstawicielami są: żuk leśny, żuk wiosenny, żuk gnojowy.
Innym przedstawicielem koprofagówi z rodziny żukowatych jest zatrawiec (Onthophagus), bycznik (Typhaeus typhoeus), krowieńczyk księżycorów (Copris lunaris) oraz plug (Aphodius sp.)
Wiosną samce i samice kopią w sąsiedztwie znalezionych odchodów chodniki głębokie nawet do 40 cm. Od głównego chodnika samica drąży boczne korytarzyki. Chrząszcze napełniają je nawozem a samica składa jaja – po jednym w każdym bocznym korytarzyku (komorze lęgowej).
Wylęgające się z jaj larwy odżywiają się zgromadzonym nawozem. Zimują i przepoczwarczają się latem następnego roku.
W Polsce 9 gatunków z rodzaju Geotrupes, ponad 140 na świecie.
Podobne do geotrupesów są roślinożerne chrząszcze z rodziny żukowatych, takie jak krawiec głowacz (Lethrus apterus), którego larwy odżywiają się wciągniętymi do norek liśćmi roślin zielnych.
Pozostawione w lesie butelki, puszki czy nawet opakowania po słodyczach są zabójczymi pułapkami dla tych pożytecznych chrząszczy.
Bibliografia
Bellmann Heiko „Owady. Dodatkowo: najważniejsze pajęczaki”. Wyd. Multico, Warszawa 1999.
Bily S., Cepicka A., 1992. Chrząszcze. Wyd. Delta
Gerstmeier R., Chrząszcze – rozpoznawanie i ochrona. Wyd. MULTICO. ISBN 83-7073-105-8
Autor opisu: St.Czachorowski
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK