Opisy przyrodnicze
Ślimak nagi (bezmuszlowy) z rodziny pomrowcowatych (Limacidae), dorastający do długości 12-15 cm (w czasie pełzania może rozciągnąć się do 20 cm. Żyje pod korą i kamieniami, odżywia się grzybami i porostami. Żyje kilka lat.
Lepidurus apus (przekopnica wiosenna) spotykana od marca do kwietnia w płytkich zbiornikach okresowych śródleśnych, łąkach zalewowych nizinnych rzek, często razem z dziwogłówką wiosenną (Siphonophanes grubei = Eubranchipus grubii).
W piękne ciepłe dni późnego lata pośród opadłych owoców uwijają się liczne motyle. Wśród nich zaobserwować można piękne, ciemno ubarwione Rusałki admirał. Te duże motyle są nie do pomylenia z żadnym innym gatunkiem! Czerwone, bardzo wyraźne pasy na niemal czarnym tle skrzydeł sprawiają, że bez problemu można go rozpoznać nawet w locie. Długość przedniego skrzydła dochodzi u niego nawet do 3cm, co powoduje, że jest to jeden z największych przedstawicieli...
Wybierając się na spacer na łono natury w ciepłe kwietniowe dni można się natknąć na pierwsze owady, które fruwają żwawo nad łąkami. Wśród nich można dojrzeć niewielkie pomarańczowe motylki.
Spędzając letni czas na spacerach po naszych lasach, możemy natknąć się na niezwykłego lotnika. Jednak nie jest on łatwy do zaobserwowania, lata bowiem wysoko w koronach drzew, rzadko sfruwając do ziemi. To Rusałka żałobnik – jeden z najszybszych motyli. Jest on również jednym z największych gatunków europejskich, bowiem długość przedniego skrzydła dochodzi do 3,5cm! Jego ubarwienie zaś, jest tak charakterystyczne, że nie można jej pomylić z żadnym innym motylem!...
Nie tylko ptaki odlatują z Polski na zimę do „ciepłych krajów”. Rusałka osetnik to niezwykły, wędrowny motyl, zasiedlający niemalże wszystkie kontynenty (poza Ameryką Południową). Do Polski przylatują motyle na wiosnę, tu składają jaja i rozwija się drugie pokolenie, które jesienią odlatuje na południe. Rusałka osetnik to wędrowny nomada.
Od późnej jesieni do wiosny na naszych strychach, w piwnicach, garażach czy stodołach zaobserwować można dziwne, zeschłe i poczerniałe liście przyczepione do ścian czy sufitów. Gdy jednak przyjrzymy się bliżej, zobaczymy, że w rzeczywistości są to motyle. Spodnia powierzchnia ich skrzydeł jest niemal jednolicie brunatno-czarna, a kształt ich ułożenia przypomina liść.
Strangalia plamista zwana także pętlakiem pstrokatym (Rutpela maculata Poda, dawniej jako Leptura maculata = Strangalia maculata), to jeden z pospolitszych gatunków chrząszcza z rodziny kózkowatych (Coleoptera: Cerambycidae). Najłatwiej spotkać owady dorosłe latem (od czerwca do końca sierpnia), które przesiadują na kwiatostanach roślin baldaszkowatych. Dorosłe owady żywią się bowiem pyłkiem kwiatowym, pręcikami i...
Kolorowy i zadomowiony na dobre przybysz z południa. Do północnej Polski dotarł pod koniec XX w. Jeszcze w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku gatunek był uważany za rzadki, a w książkach entomologicznych pisano o nim, że „można go spotkać wśród zarośli w krajach śródziemnomorskich.” Obecnie licznie i często spotykany jest na kwiatostanach roślin baldaszkowatych.
Samiec szablaka czarnego, zgodnie z nazwą, a wbrew czerwono ubarwionej reszcie samców z rodzaju Sympetrum jest czarny z żółtym rysunkiem. Sympetrum danae (Sulzer, 1776) to niewielka ważka o długości ciała 29-34mm i przedniego skrzydła 18-26mm (Dijkstra 2006).
Szablak krwisty jest bardzo pospolitą ważką, często widywaną gdy przesiaduje całymi grupami na szczycie metalowych ogrodzeń w miastach.
Szablak przepasany Sympetrum pedemontanum(Müller in Allioni, 1766) jest bardzo charakterystycznym przedstawicielem rodzaju Sympetrum jako jedyny posiadacz barwnych plam na skrzydłach. Pomimo, iż znany jest także pod nazwą szablaka górskiego, pospolicie występuje na Mazurach.
Szafranka czerwona Crocothemis erythraea (Brullé, 1832) jest ważką pochodzącą, jak wskazuje nazwa gatunkowa, z Afryki. Obserwuje się stopniowe przesuwanie północnej granicy jej zasięgu (z przyczyn klimatycznych) , przez co spotkać ją można także w naszym kraju.
Szeliniak sosnowiec (Hylobius abietis L.) to średniej wielkości chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych (Curculionidae), uważany za groźnego szkodnika leśnego. Dla tego chrząszcza las pachnie znacznie intensywniej, zwłaszcza żywica ściętych drzew. To znakomity biodetektor chemiczny. Parafrazując powiedzenie, że siano pachnie inaczej zakochanym i koniom, tak i ścięta sosna pachnie ludziom i szeliniakom zupełnie...
Szerszeń (Vespa crabo L.) należy do rodziny osowatych (Vespidae) i jest największą polską osą i jedną z największych w Środkowej Europie. Jest osą społeczną, budującą duże gniazda z plastrami. Ze względu na bolesne użądlenia wzbudza w ludziach duży respekt. Szerszenie są agresywne w obronie swojego gniazda.
Szewnica bzówka Spilosoma lutea (Hufn.) jest motylem nocnym, należącym do rodziny niedźwiedziówkowatych (Artcidae). Owady dorosłe spotkać można w lasach liściastych i mieszanych od końca maja do końca lipca. Jest gatunkiem o rozsiedleniu palearktycznym, w Polsce pospolitym.
Szklarka zielona to dość pospolita, pięknie ubarwiona ważka. Samce patrolujące brzeg zbiornika stanowią nierzadki widok nad leśnymi jeziorami.
Szrotówek kasztanowiaczek to mały, niepozorny owad, który przez wiele lat nie zwracał niczyjej uwagi. Naukowcy odkryli jego istnienie dopiero w 1984 r. w Macedonii. W rok później został naukowo opisany i nazwany po raz pierwszy. W nazwie gatunkowej umieszczono Jezioro Ochrydzkie, nad którym został odkryty. W 1989 r. stwierdzono jego obecność w Austrii, w 1993 r. w Czechach a w1998 w Polsce. Na początku obecnego...
Toniak jest średniej wielkości, ciemnozielono ubarwionym przedstawicielem wodnych drapieżców z rodziny pływakowatych (owady, chrząszcze) . Jest bardzo aktywnym pływakiem, dlatego łatwo go zauważyć, jak poszukuje swoich ofiar.
Tycz cieśla jest pięknym chrząszczem, którego można spotkać wiosną na ściętym drewnie. Zaniepokojony wydaje odstraszające dźwięki. Larwy żerują w drewnie, dlatego bywa uważany przez leśników za szkodnika.
Ważki (Odonata) to jedne z większych i piękniejszych naszych owadów. Jest to bardzo stara grupa zwierząt, znana już z epoki karbonu. Ważki są ściśle związane ze środowiskiem wodnym.
Grupa niewielkich roztoczy żyjących w wodzie. W większości występują w wodach słodkich, tylko jedna rodzina – Pontarachnidae, żyje w morzach. W Polsce zasiedlają wszystkie typy wód w całym kraju.
Wojsiłka to niewielki owad, którego samce przypominają nieco skorpiony. Owady te często spotkać możemy w liściastych lasach Warmii i Mazur, nad zadrzewionymi brzegami jezior i rzek. To odważny owad, który odwiedza sieci pajęcze, aby podkradać pająkom i zjadać złowione w sieci owady. Często zjada martwe owady – niczym sęp. W czasie zalotów samce ofiarowują samicom kulinarne „przysmaki”.
Wstężyk ogrodowy zwany też ślimakiem ogrodowym, rodzina ślimakowate (Helicidae). Wielkość 19-21 mm, występuje w miejscach wilgotnych, na skraju lasów i zarośli, często widoczny po deszczu. Żywi się liśćmi i owocami oraz glonami rosnącymi na pniach drzew. Spotkać go można nie tylko na ziemi czy wśród zarośli ale także wpełza na drzewa, czasem nawet wysoko.
Łacińska nazwa zalotki białoczelnej, „Leucorrhinia albifrons” , może wydawać się nieco przesadna, gdyż dwukrotnie podkreśla biały kolor „twarzy” tego gatunku ważki.
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK