Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego

Powierzchnię Parku pokrywają przede wszystkim lasy, które zajmują 62%. Drugim elementem charakteryzującym Park są jeziora. W granicach Parku znajdują się 43 jeziora stanowiące niemal 24% jego powierzchni. Wśród nich jest szóste co do wielkości i najdłuższe jezioro w Polsce – Jeziorak (3460 ha, 27,5 km długości). Na uwagę zasługują też niewielkie, urokliwe i czyste jeziora śródleśne. Wszystkie istniejące w Parku rezerwaty związane są z jeziorami. Położone w granicach rezerwatu Jezioro Jasne (Czyste) to jezioro oligotroficzne, które stanowi jedną z największych atrakcji Parku (dookoła jeziora wytyczona jest trasa spacerowa). Rezerwat „Czerwica” obejmuje z kolei wyspy i półwysep z koloniami lęgowymi kormoranów i czapli w północno-zachodniej części jeziora Czerwica, natomiast rezerwat „Jezioro Gaudy” chroni jezioro stanowiące cenne siedlisko ptaków wodno-błotnych. W północnej części jez. Jeziorak powołano także użytek ekologiczny „Czaplak”, który Oprócz większych zbiorników wodnych, teren Parku obfituje w torfowiska, mokradła, drobne strumyki i podmokłe lasy.

Na terenie Parku i w jego bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się też liczne i bardzo atrakcyjne zabytki historyczne. W Szymbarku i Przezmarku zobaczyć można pozostałości zamków krzyżackich. Szczególnie atrakcyjne i znane są ruiny gotyckiego zamku kapituły pomezańskiej w Szymbarku. Niemniej znany jest popadły w ruinę pałac w Kamieńcu Suskim, w którym kwaterował Napoleon. Ponadto w granicach Paku zachowały się zespoły parkowo-pałacowe w Januszowie i Piotrkowie oraz gotyckie kościoły w Borecznie, i Dobrzykach.

Roślinność

Najczęstszymi zbiorowiskami roślinnymi na terenie Parku są lasy z dominacją buka i sosny. Dobrze zachowane płaty buczyny kwaśnej i buczyny pomorskiej są cennymi elementami tego obszaru. Na podmokłych terenach występują cenne i rzadkie już łęgi i grądy, a także częstsze na tych terenach olsy, bory bagienne i łozowiska. Ciekawymi zbiorowiskami są płaty boru chrobotkowego oraz wierzby rokity, które chronione są w ramach użytku ekologicznego „Czaplak”. Zbiorowiska rolnicze stanowią jedynie 8% obszaru Parku, natomiast łąkowe i zaroślowe zaledwie 1%.

Duża ilość terenów o stosunkowo naturalnym charakterze, znaczny udział obszarów podmokłych i zróżnicowanie siedlisk sprawia, że roślinność Parku jest bardzo bogata – stwierdzono tu występowanie 790 gatunków roślin kwiatowych (35% flory Polski), w tym wielu gatunków podlegających ochronie w Polsce (39 gatunków prawnie chronionych) i Europie (dwa gatunki z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej). Na uwagę zasługują chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej: sierpowiec błyszczący – mech występujący na trofowiskach, oraz lipiennik Loesela – bylina z rodziny storczykowatych, związana z podmokłymi łąkami i torfowiskami. Z innych cennych gatunków występujących w Parku wymienić można kilka gatunków kukułek (Fuchsa, krwista, plamista i szerokolistna), gnieźnik leśny, kruszczyki (szerokolistny, błotny i siny), listerę jajowatą, podkolany (biały i zielonawy) a także rosiczki (długolistną i okrągłolistną).

Okazałe drzewa i ich grupy chronione są jako pomniki przyrody. Do najbardziej znanych tego typu obiektów na terenie Parku należy "Aleja Napoleońska" w Szymbarku, wiekową sosnę podziwiać można w okolicach Siemian, natomiast kilkusetletnie dęby spotkamy m.in. koło Gardzienia, Gostyczyna, Doliny, Przezmarka i Szymbarka.

Fauna

Duże zróżnicowanie siedlisk roślinnych skutkuje bogactwem faunistycznym. Tradycyjnie najlepiej poznane są kręgowce, zwłaszcza ptaki. Z terenu Parku wykazano do tej pory 150 gatunków ptaków, w tym 141 gatunków chronionych, 29 gatunków z załącznika II Dyrektywy Ptasiej i 10 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego jest ostoją ważną dla populacji rybołowa, bielika, gągoła oraz kani czarnej, kani rudej, podgorzałki, podróżniczka i trzmielojada. Stosunkowo licznie występuje tu bocian czarny, orlik krzykliwy, rybitwa czarna i żuraw.

Wiemy o występowaniu na terenie Parku 11 gatunków płazów (m.in. żaby: wodna, jeziorkowa, moczarowa i trawna, ropucha szara, rzekotka drzewna, traszki: zwyczajna i grzebieniasta, kumak nizinny) oraz 5 gatunków gadów (padalec, zwinka, jaszczurka żyworodna, żmija zygzakowata i zaskroniec zwyczajny). Lista wykazanych ssaków obejmuje 32 gatunki (w tym 12 gatunków nietoperzy, bóbr, wydra, łoś, kuna leśna, wiewiórka). Park stanowi miejsce istotne dla zachowania populacji wydry i bobra. Na terenie Parku występują także chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej ryby: różanka, piskorz i koza.

Z cenniejszych bezkręgowców występujących w granicach Parku wymienić należy chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej: poczwarówkę zwężoną, zalotkę większą, czerwończyka nieparka i pachnicę dębową, przy czym uwagę zwraca stosunkowo liczne występowanie pachnicy dębowej i zalotki większej. W Parku spotkać możemy także inne cenne gatunki bezkręgowców: strzępotka soplaczka, mieniaka tęczowca, dostojkę akwilonaris, niekrocza bagniczaka, pazia królowej, rojnika morfeusza, przeplatkę diaminę, ciołka matowego.

Informacje dla turystów

Przez teren parku przebiegają trasy rowerowe, piesze (szlak zielony „Napoleoński”, niebieski) i szlak kajakowy (wzdłuż jeziora Jeziorak). Na terenie Parku wyznaczono 6 ścieżek dydaktycznych, które prezentują informacje przyrodnicze i historyczne o terenie Parku. Są to: ścieżka dydaktyczna (ś. d.) „Jasne”, ś. d. „Silm”, przyrodniczo-historyczna ś. d. Solniki, ś. d. w Przezmarku, ś. d. Tłokowisko, historyczno-przyrodniczy szlak Szymbark – Kamieniec.

Największym ośrodkiem w bezpośrednim sąsiedztwie Parku jest z pewnością Iława, z dobrze rozwiniętą infrastrukturą turystyczną (restauracje, przystanie, wypożyczalnie sprzętu wodnego).

Ciekawe miejsca w pobliżu

rezerwaty; „Jezioro Karaś”, „Uroczysko Piotrowice”, „Zielony Mechacz”, „Jezioro Iłgi”, „Rzeka Drwęca”, zabytki Iławy, gotycki kościół i fragmenty murów miejskich w Zalewie.