Rezerwat Kwiecewo

Rezerwat przyrody „Kwiecewo” położony jest na południowy-zachód od miejscowości Kwiecewo, położonej 6 km na południowy zachód od Dobrego Miasta. Obszar ten należy do mezoregionu Pojezierze Olsztyńskie, stanowiącego zachodnią część makroregionu Pojezierza Mazurskie.

To płytkie rozlewisko otoczone podmokłymi łąkami, okresowo zalewanymi szuwarami oraz polami uprawnymi. Ze zbiornikiem sąsiaduje niewielki, ale bardzo ciekawy pod względem ornitologicznym kompleks leśny. Niegdyś w miejscu polderu istniał zbiornik wodny, który osuszono i przekształcono w intensywnie użytkowane łąki kośne, pastwiska i pola uprawne. Wraz z zaprzestaniem użytkowania tereny te wypełniły się wodą i do dziś funkcjonują jako polder o zmiennym poziomie wód. Jego powierzchnia, w zależności od poziomu wody wynosi od 50 do 120 ha, długości 1,2 km i szerokości 1 km.

OPIS FLORY: Płytką strefę przybrzeżną zbiornika porastają szuwary z trzciny pospolitej (Phragmites australis) i pałki wąskolistnej (Typha angustifolia), oraz kępy osoki aloesowatej (Stratiotes aloides). Zasilanie zbiornika to przede wszystkim wody opadowe i spływy powierzchniowe z otaczających zbiornik pól.

OPIS FAUNY:
Rezerwat Kwiecewo oraz jego najbliższe otoczenie stanowią obszar niezwykle cenny dla ptaków, płazów oraz ssaków. To ważne miejsce odpoczynku i żerowania dla ptaków, szczególnie wodno-błotnych, w okresie wędrówek wiosennych i jesiennych, oraz jako ważne miejsce lęgowe dla ptaków związanych z siedliskami wodnymi.

Kwiecewo charakteryzuje się wybitnymi walorami ornitologicznymi, stanowiąc zarówno miejsce lęgowe, żerowisko jak i noclegowisko dla ptaków wodno-błotnych. Gatunki ptaków najlepiej charakteryzujące rezerwat to rybitwy, z czego populacja lęgowa rybitwy białowąsej Chlidonias hybridus dochodzi do 130 par a w okresie migracji liczebność tego gatunku przekracza 300 osobników. Druga pod względem liczebności rybitwa czarna Chlidonias niger tworzy kolonię do 52 par, zaś w okresie przelotu do 100 osobników.

Poldery wraz z otaczającymi je polami uprawnymi są wykorzystywane przez żurawie Grus grus jako miejsce jesiennych zgrupowań, podczas których ich liczebność wzrasta do 1000 osobników. Interesującym fragmentem ostoi jest las położony w południowej części obszaru. Jest on miejscem gniazdowania bielika Haliaeetus albicilla, orlika krzykliwego Aquila pomarina oraz bociana czarnego Ciconia nigra. Poza tym na terenie polderu lęgi odbywa kolejnych 8 gatunków z Załącznika I, jak: bąk, bączek, błotniak stawowy, błotniak łąkowy, kropiatka, zielonka, derkacz, oraz gąsiorek. Na polderze Kwiecewo stwierdzono gniazdowanie co najmniej 23 gatunków ptaków wodno-błotnych. Szczególnie cenna i unikalna na skali regionu jest duża kolonia lęgowa rybitwy białowąsej (Chlidonias hybridus) oraz rybitwy czarnej (Chlidonias niger).
Niezwykle cenne jest gniazdowanie zausznika (Podiceps nigricollis), perkoza rdzawoszyjego (Podiceps grisegena) oraz perkozka (Tachybaptus ruficollis). Ponadto gniazdują tu inne cenne gatunki, związane ze środowiskiem wodnym tj. kropiatka (Porzana parva), żuraw (Grus grus) czy śmieszka (Larus ridibundus).

Zwracają uwagę bardzo liczne, jak na warunki niewielkiego zbiornika śródlądowego, zgrupowania przelotnych kaczek takich jak np. świstun (Anas penelope), cyraneczka (Anas crecca), krzyżówka (Anas platyrhynchos), czernica (Anas fuligula) czy gągoł (Bucephala clangula).

Podmokłe tereny na obrzeżach zbiornika są atrakcyjnymi miejscami żerowania i odpoczynku dla ptaków siewkowych, o czym świadczą szczególnie liczne zgrupowania czajki (Vanellus vanellus), łęczaka (Tringa glareola), bataliona (Philomachus pugnax) i kszyka (Gallinago gallinago).

W miejscu tym również regularnie polują lub odpoczywają takie cenne gatunki ptaków drapieżnych jak bielik (Haliaeetus albicilla), orlik krzykliwy (Aquila pomarina), rybołów (Pandion haliaetus) czy kania ruda (Milvus milvus) . Regularnie żeruje para bociana czarnego (Ciconia nigra). Również gęsi przylatują tu na noclegowiska.

Pas szuwarów, zakrzewień i podmokłych łąk na obrzeżu zbiornika jest ważnym miejscem przystankowym w trakcie wędrówki dla co najmniej 33 gatunków ptaków wróblowych.

Poza walorami ornitologicznymi, miejsce to ma także duże znaczenie dla herpetofauny tego regionu Polski. Zbiornik wodny w Kwiecewie jest miejscem, gdzie regularnie i licznie odbywa się rozród takich rzadkich i chronionych gatunków płazów jak m.in. kumak nizinny (Bombina bombina) i rzekotka drzewna (Hyla arborea). Ponadto stwierdzono tu występowanie nietoperzy. Obserwowano duże zgrupowanie żerujących borowców (Nyctalus noctula).

Potwierdzono także występowanie nocka łydkowłosego (Myotis dasycneme). Prawdopodobne jest, iż w pobliżu rozlewiska znajdują się kryjówki dzienne tego bardzo rzadkiego i zagrożonego nietoperza. Samo rozlewisko zaś jest żerowiskiem tego gatunku, gdyż nietoperze te żerują tylko nad lustrem otwartej wody.

CIEKAWOSTKI: Atrakcją rezerwatu jest możliwość fotografowania ptaków

CIEKAWE MIEJSCA W POBLIŻU: Kwiecewo, Świątki – kościół pod wezwaniem Św. Kosmy i Damiana



Autor opisu: Damian Czerniewicz