Szczawik zajęczy (Oxalis acetosella L.)

Roślina należąca do rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae) o kwaskowych, jadalnych liściach.

OPIS: Szczawik zajęczy jest wieloletnią, rośliną o pełzających, łuskowatych rozłogach. Wysokość 5-12 cm. Liście 3-listkowe, na długich ogonkach, wszystkie odziomkowe. Pojedyncze listki odwrotnie sercowate. Liście dzięki dużej zawartości szczawianów mają kwaskowy smak. Kwiaty 5-krotne, wyrastają pojedynczo na długich ogonkach; działki kielicha krótkie; płatki korony odwrotnie jajowate, białe z różowymi lub fioletowymi żyłkami wewnątrz i żółta plamką u nasady; pręcików 10. Owocem jest jajowata, 5-kanciasta torebka. Nasiona czarne, połyskujące.

OKRES KWITNIENIA: IV-V; kwiaty białe

SIEDLISKO: Roślina cieniolubna; cieniste lasy liściaste i mieszane, bory iglaste, zarośla.

ROZMIESZCZENIE: Gatunek pospolity w całym kraju, występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej.

WARTO WIEDZIEĆ:
Obok typowych kwiatów zapylanych przez owady u szczawika występują kwiaty zamknięte, klejstogamiczne, w których dochodzi do samozapylenia.
Wieczorem i przy złej pogodzie liście i kwiaty szczawika składają się (stulają) i przyjmują zwisającą pozycję. Taką reakcję można „wymusić” poprzez częste dotykanie liści.
Liście szczawika są wrażliwe na silne nasłonecznienie. Silne promienie słoneczne powodują złożenie liści wzdłuż nerwy głównego – podobnie jak wieczorem.

Liście szczawika zajęczego są jadalne. Trzymane na języku doskonale gaszą pragnienie. Mogą być stosowane jako substytut soku cytrynowego w sałatkach i surówkach czy też w dżemach z czarnych jagód. Liście możemy dodawać też do potraw mięsnych i do zup.
Sok z liści dzięki zawartości kwasu szczawiowego i uwodnionego szczawianu potasu może służyć do wywabiania plam z tkanin.

UWAGA: Liście szczawika, spożywane w dużych dawkach, mogą być niebezpieczne ze względu na wysoką zawartość kwasu szczawiowego. Nie stosować u osób ze stanem zapalnym żołądka i jelit oraz przy reumatyzmie i artretyzmie.

Bibliografia



Autor opisu: Grzegorz Fiedorowicz