Rybitwa białowąsa (Chlidonias hybridus)

Większa od rybitwy czarnej o pewniejszym, mniej chybotliwym locie oraz wyraźnie mocniejszym dziobie. W upierzeniu godowym szaro ubarwiona z wyraźnie ciemniejszym brzuchem. Biały policzek kontrastuje z czarną czapką, tworząc wyraźny wąs. Dziób i nogi czerwone. Gniazduje na jeziorach z bujną roślinnością wodną i na bagnach.  W Polsce gatunek chroniony, nielicznie występujący głównie na wschodzie kraju.

Rybitwa białowąsa jest większa, długonoga i mniej zgrabna od obu pozostałych rybitw z rodzaju Chlidonias.  Szybkim, zdecydowanym lotem przypomina rybitwę popielatą. Długość ciała rybitwy białowąsej wynosi 25-29 cm, rozpiętość skrzydeł 65-70 cm, masa ciała 60-100 g. Obie płci ubarwione jednakowo. Młode osobniki mają rudawo i szaro prążkowany grzbiet, co odróżnia je od osobników dorosłych. W upierzeniu godowym mają one bowiem szare ubarwienie z wyraźnie ciemniejszym brzuchem. Biały policzek zaś kontrastuje z białą czapką, tworząc wyraźny wąs. Pokrywy podogonowe białe, a dziób i nogi czerwone. W szacie spoczynkowej upierzenie jaśniejsze, czoło białe, czapeczka kreskowana.
Rybitwy białowąse gnieżdżą się nad jeziorami i słodkowodnymi nizinnymi bagnami, jak również nad bagnami i stawami rybnymi pokrytymi pływającą roślinnością. Ich występowanie związane jest z pożywieniem, które stanowią owady  nawodne i małe ryby do 7 cm długości, jak dobijaki, cierniki, babki.  Występuje w Europie środkowej, choć nadal należy tu do rzadkości, na zachodzie Europy oraz na południu, aż po Środkowy Wschód i Morze Kaspijskie. Zimuje w Afryce i południowo- wschodniej Azji. W Polsce jest to nieliczny gatunek lęgowy, głównie na wschodzie kraju, choć areał jego występowania przesuwa się w kierunku zachodnim. Najczęściej widywana na Warmii i Mazurach, nad Biebrzą i Narwią, a także w dolinie górnej Wisły. Liczebność tego gatunku szacowana jest w Polsce na ok. 1000 par lęgowych.
Sezon lęgowy przypada na okolicę maja i czerwca. Ptaki budują dość obszerne gniazdo, umiejscowione na roślinach pływających lub pływających wyspach, używając do tego źdźbeł trzcin, sitowia lub pałek wodnych.  Samica składa 2-3 oliwkowe, ciemno nakrapiane jaja i wysiaduje je przez 18-20 dni na zmianę z partnerem. Pisklęta po około 3 tygodniach uzyskują lotność, a wkrótce po tym stają się samodzielne. Opuszczają gniazdo i rozpoczynają koczowanie w kierunku zimowisk. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 2 lat. Rybitwy białowąse wydają twarde, chrapliwe „krrrt” podobne do głosu derkacza.

Bibliografia



Autor opisu: Katarzyna Zwirska