Samotnik (Tringa ochropus)

Ptak, zwany również brodźcem samotnym lub stalugwą, będący jedynym przedstawicielem brodźców gniazdującym w lasach. Cechą charakterystyczną samotnika jest zasiedlanie gniazd nadrzewnych, najczęściej zeszłorocznych gniazd drozdów, wron, a nawet ptaków drapieżnych. Wielkości kwiczoła, o ciemnobrunatnym wierzchu ciała z licznymi białymi cętkami i białym spodzie. Zasiedla kompleksy leśne z torfowiskami, łęgi, brzegi zbiorników wodnych porośnięte drzewami. W naszym kraju objęty ochroną ścisłą.

Samotnik jest niewielkim ptakiem z rodziny Bekasowatych (Scolopacidae). Długość ciała wynosi 20-25 cm, rozpiętość skrzydeł 48-60 cm, zaś masa ciała 60-100g. Wierzch ciała ciemnobrunatny z licznymi białymi cętkami, spód biały wyraźnie odcinający się od ciemnej piersi. Posiada białą brew wyraźną tylko przed okiem oraz białą obrączkę oczną. Młode osobniki  na wierzchu delikatnie brązowo kropkowane. Na białym ogonie wyraźnie zaznacz  ciemne, poprzeczne pręgi, nogi oliwkowozielone.
Samotniki można spotkać w podmokłych lasach, na skrajach torfowisk i bagien, na lesistych brzegach rzek oraz w otaczających jeziora lasach. Ich areał obejmuje Skandynawię, wschodnią Europę, aż po Azję. W zachodniej Europie spotykany podczas przelotów wiosennych i jesiennych. Zimowiska ich leżą na wybrzeżach Morza Śródziemnego, w środkowej Afryce, na Półwyspie Arabskim, w Indiach i południowo- wschodniej Azji. W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym występującym na terenie całego kraju. Najliczniejszy na Podlasiu i na Mazurach, często spotykany również  na Pomorzu.
Migracja wiosenna rozpoczyna się w połowie marca, większość ptaków przylatuje jednak na koniec kwietnia. Przelot jesienny trwa od końca czerwca do listopada. Nieliczne ptaki zimują na Śląsku i w Wielkopolsce. Samotnik gniazduje w nadrzewnych gniazdach, najczęściej wykorzystuje zeszłoroczne gniazda drozdów, wron, a nawet ptaków drapieżnych. Potrafi również przepędzić śpiewaki czy drozdy z zajmowanych przez nie gniazd lub zaadoptować gniazda wiewiórki. Na przełomie kwietnia i maja samica składa 4 białawe, nakrapiane jaja, które wysiaduje wraz z samcem przez 20-23 dni. Pisklęta zaraz po wykluciu zeskakują na ziemię, opuszczając gniazdo, a w wieku 4 tygodni uzyskują lotność. Po opuszczeniu gniazda rodzina samotników przebywa na śródleśnych mokradłach, rozlewiskach rzek czy sąsiadujących z lasem jeziorach i stawach. Samiec śledzi okolicę i  ostrzega samicę o niebezpieczeństwie. Samotniki żywią się przede wszystkim owadami i ich larwami, poza tym pająki, dżdżownice, ślimaki, drobne skorupiaki i małe ryby.

Bibliografia



Autor opisu: Katarzyna Zwirska