Ochrona przyrody

Zwierzęta

Rośliny

Grzyby

Hydrografia

Pozostałe

Turystyka

Polecamy

Opis przyrodniczy

Kałużnica, która w kałuży nie mieszka (Hydrous piceus)



Kałużnica wbrew swej nazwie w kałużach nie występuje. Jest gatunkiem chronionym. To duży chrząszcz z roślinożernej rodziny kałużnicowatych (Hydrophilidae). Żyje w wodach stojących: stawach, bagnach, starorzeczach, wodach wolno płynących i obficie zarośniętych roślinnością.



Kałużnica, kałużnica czarnozielona, to chrząszcz wielkości 4,5-6 cm, o opływowym kształcie i czarnym ubarwieniu (z lekkim zielonkawym lub oliwkowym odcieniem). Na spodniej stronie wyraźny kil. Jest to największy, krajowy chrząszcz wodny (jest nieco większa od pływaka żółtobrzeżka). Oddycha powietrzem atmosferycznym. W powietrze zaopatruje się za pomocą buławkowatych czułków (służą jako rurki oddechowe). Pobrane powietrze gromadzi pod skrzydłami oraz  na brzusznej stronie ciała. Głaszczki szczękowe przejęły funkcję narządów węchu i smaku.  Głaszczki są dłuższe od czułków. Środkowe i tylne odnóża są owłosione – służą do pływania. Na końcu odwłoka znajduje się aparat przędny. Kałużnica często pływa brzuchem do góry. Dorosłe kałużnice odżywiają się głównie świeżymi liśćmi.

Zapłodnienie odbywa się wiosną. Samica przędzie jedwabny, pływający kokon dla jaj, zaopatrzony w sterczący ku górze komin. Kokon jest napełniany powietrzem, a na dnie znajduje się około 50 jaj. Larwy są czarno-brązowe, pojawiają się już na początku maja i spotkać możemy je do końca sierpnia przy brzegu zbiorników wodnych. Larwy są drapieżne i żywią się głównie ślimakami. Pierwsze stadia larwalne zjadają swoją zdobycz poza woda, natomiast starsze pozostają w wodzie, wchodzą do muszli ślimaków. Przed przepoczwarczeniem larwy wychodzą na ląd (zob. zdjęcie niżej). Przepoczwarczenie odbywa się na lądzie, imagines wylegają się jesienią i zimują w wodzie.

Kałużnica jest gatunkiem palearktycznym.

Kałużnicowate to przedstawiciele chrząszczy roślinożernych. Część gatunków żyje w wodach, część na lądzie – są koprofagami (gomolatka - Sphaeridium scarabae). Cechą szczególna kałużnicowatych są bardzo długie głaszczki i krótsze od nich czułki. Nieco mniejsza od kałużnicy czarnozielonej jest kałużnica czarna – Hydrous aterrimus, a jeszcze mniejszy kałużnik (Hydrophilus caraboides L.) czy wywłoka (Hydrobius fuscipes L.)



Bibliografia
  • Engelhardt W., Jurging P., Pfadenhauer J., Rehfeld K., 1998. Przewodnik- flora I fauna wód śródlądowych. Multico, Warszawa.
  • Gerstmeier R., Chrząszcze – rozpoznawanie i ochrona. Wyd. MULTICO. ISBN 83-7073-105-8
  • Sandner Henryk, 1989. Owady. PWN, Warszawa.
  • Winkler J. R., Severa F., 1977. Mały atlas chrząszczy. Wyd. drugie, PWRiL, Warszawa.
  • Zahradnik Jiri, 1996. Przewodnik – owady. Multico,  Warszawa.



Autor opisu: St.Czachorowski








   


O nas...



Partnerzy