Opis przyrodniczy
Korniki (Ipidae (=Scolytidae))
Kornikowate (Ipidae lub Scolytidae) rodzina chrząszczy związana z drewnem. Spotkać możemy je w lasach, czasem także w parkach, sadach i zadrzewieniach śródpolnych. W Polsce stwierdzono ponad 100 gatunków korników. Na ogół ich nie dostrzegamy, gdyż są to chrząszcze małe, ale dostrzegamy skutki ich żerowania. Misternie ułożone korytarzyki ich żerowania pod korą, układają się w charakterystyczne wzory. Po kształcie tych korytarzyków można rozpoznać gatunki korników.
Korniki mają ciało walcowate, ciemnobrązowe. Czułki zakończone są buławką i charakterystycznie zagięte. Z tyłu ciała u wielu gatunków widoczne są charakterystyczne guzki. Są to małe chrząszcze, długości od 1 mm do 13 mm.
Zarówno w stadium larwalnym jak i imaginalnym korniki żyją pod korą drzew, odżywiając się kambium oraz w drewnie. Z tego względu uznawane są za szkodniki leśne. Tylko nieliczne gatunki związane są z trawami i innymi roślinami zielnymi.
W warunkach naturalnych korniki rozprzestrzeniały się wyłącznie w czasie lotów godowych. Do tej pory wykorzystuje się pułapki feromonowi, wabiące owady doskonałe. Wraz z wykorzystaniem drewna przez człowieka i transportem tego surowca, korniki zaczęły rozprzestrzeniać się także biernie. I to na znacznie większe odległości. W ten sposób na przykład ogłodek wielorzędowy (Scolutus multistriatus) przerosł się z Ameryki Północnej do Europy.
Najlepsze warunki do rozwoju korników pojawiają się w drzewostanach osłabionych, np. w wyniku wiatrołomu lub wcześniejszego uszkodzenia przez inne owady (np. foliofagi, żywiące się liśćmi) czy drzewa podtopione np. przez bobry. W wiatrłomach, zdarzających się po silnych wiatrach lub intensywnych opadach śniegu, korniki zasiedlają głównie drzewa całkowicie wywrócone. Kolejne pokolenie korników znajduje odpowiednie siedliska w drzewach pochylonych i z zachwianym systemem korzeniowym. W wyniku rozwoju trzecia generacja jest już znacznie liczniejsza a najdogodniejsze siedliska zostały w znacznej części wyeksploatowane. Chrząszcze przenoszą się więc nawet na drzewa zdrowe, znajdujące się w pobliżu. Leśnicy i entomolodzy mówią o gradacji, czyli masowym pojawie.
Z kornikami związanych jest wiele innych organizmów, zasiedlających ich korytarzyki, wydrążone pod kora lub w drewnie. Zaobserwować możemy różnorodne formy symbiozy, pasożytnictwa, drapieżnictwa czy nawet konkurencji.
Bibliografia
-
Bily S., Cepicka A., 1992. Chrząszcze. Wyd. Delta
-
Sandner Henryk, 1989. Owady. PWN, Warszawa.
Autor opisu: St.Czachorowski