Królik dziki (Oryctolagus cuniculus)

Ojczyzną królika jest południowo – zachodnia Europa, przede wszystkim Hiszpania. W innych krajach na północ od Alp zaaklimatyzował się dobrze i obecnie występuje w całej środkowej Europie oraz w Australii i w Nowej Zelandii. W latach 60 XX wieku został sprowadzony do Polski i wypuszczony na Śląsku i w innych rejonach zachodniej Polski. Nie występuje jedynie w Sudetach Wschodnich e i wschodniej części Beskidu Zachodniego.

Długość całkowita ciała królika wynosi 45- 50cm, w tym 4,5 – 6,5 cm. Masa ciała wynosi 2-3 kg. Jest wyraźnie mniejszy od zająca. Uszy jego są krótsze niż głowa (położone do przodu nie sięgają końca pyszczka), mają długość do 7,3 cm, na końcach tylko ciemne obrzeżenie . Kończyny tylne są krótsze niż u zająca. Ogon z wierzchu jest czarny, od spodu biały. Okrywa z wierzchu brązowoszara lub rdzawo żółta, od spodu, na brzuchu, gardle i wewnętrznej stronie nóg biała.

Królik żyje na brzegach lasów, w suchych i słonecznych zagajnikach i młodnikach, w podmiejskich sadach, ogrodach, w okolicach pagórkowatych i piaszczystych porośniętych rozmaitymi krzewami. Coraz częściej spotykany w miastach, gdzie osiedla się między innymi w składach drewna i między stosami pokładów kolejowych. Nie spotykamy go w górach i na wyżynach powyżej 600 m n. p. m., na glebach gliniastych i lessowych, na wilgotnych obniżeniach terenu i gęstych lasach. Jest aktywny o zmroku i w nocy, cały dzień zaś spędza w samodzielnie wykopanych norach. Zwykle wieczorem wychodzi na żer, wciąż sprawdzając, czy nie zagraża mu niebezpieczeństwo. Kiedy zauważy coś niepokojącego, tupie ostrzegawczo skokami o ziemię, po czym błyskawicznie znika w norze wraz z towarzyszami. Ma ostry słuch i wzrok oraz doskonały węch. Poruszając się spokojnie kica, biegnąc szybciej skacze z wysoko zadartym ogonem, potrafi rozwinąć prędkość do 38 km/h.

Pożywienie królika to trawy, zioła, korzenie, owoce, grzyby, ziarno, korę. Unika on roślin kolczastych, owłosionych, trujących i parzących, np. pokrzywy. Zimą w lasach i sadach ogryza głównie korę młodszych drzew dookoła pnia od nasady korzeni do wysokości 60 cm. W lasach liściastych preferuje drzewa i krzewy mniej wartościowe, gardzi korą czarnego bzu.

Przewyższa zająca zwinnością, lubi bliski kontakt ze swoimi towarzyszami, jego pary są dużo trwalsze niż u zająca. Zwykle żyje w koloniach, w których każda para zamieszkuje własną norę. Królik kopuluje w okresie od lutego do października. Ciąża trwa 28 – 31 dni. Samica wydaje rocznie 4 – 6 miotów po 1-15 nagich i ślepych młodych w samodzielnie wykopanej norze, wymoczonej puchem matki i trawą. Młode otwierają oczy po 10 dniach i przez 3 tygodnie matka karmi je mlekiem. Młode osiągają samodzielność w 4-5 tygodniu życia, zaś dojrzałość płciową w wieku 5 – 8 miesięcy. Zdolność rozrodczą zachowują do 6 roku życia. Naturalnymi wrogami królików są lisy, tchórze, gronostaje, kuny domowe, puchacze i inne sowy. Królik dziki żyje 8-10 lat, rzadko dłużej.