Modrzew europejski – Larix decidua Mill. (=L. europaea DC.)

Charakterystyka morfologiczna

Rozmiary, wiek

Modrzew europejski to drzewo dorastające nawet do 40 (50) m wysokości. Jego pierśnica dochodzi nawet do 1,5 m. Modrzew jest gatunkiem długowiecznym, może dożywać nawet 700 (800) lat.

Pień, korona, korzeń

W drzewostanach[1] modrzew wykształca proste, gonne i dobrze oczyszczone strzały[2]. Pień starszych drzew pokryty jest grubą, głęboko spękaną korą.

Korona stosunkowo wąska, Dolne gałęzie nieco zwisające, górne wyrastają prostopadle z pnia.

System korzeniowy modrzewia jest dobrze rozwinięty, ma zarówno głęboki korzeń główny, jak i silnie rozwinięte korzenie boczne.

Pąk, pęd, liść

Pąki wierzchołkowe są półkoliste, wielkością nie przewyższające pąków bocznych. Pąki boczne stożkowe lub również półkoliste, osadzone prawie pod kątem prostym do pędu. Łuski pąków błyszczące, brązowe.

Pędy szorstkie koloru żółtawo-brązowego.

Igły na pędach skróconych zebrane w pęczki. Igły na pędach wydłużonych ułożone spiralnie, ostro zakończone. Jesienią igły przebarwiają się na kolor złotożółty i opadają.

Kwiaty, kwiatostany, szyszki, nasiona

Kwiaty pojawiają się na przełomie kwietnia i maja. Kwiaty męskie są koloru jasnożółtego, zaś żeńskie najczęściej zielone z czerwoną obwódką, czasami mogą być karminowo-czerwone. Kwiaty obu płci wyrastają na krótkopędach - żeńskie skierowane ku górze, a męskie ku dołowi.

Szyszki wykazują dużą zmienność (od okrągławych do wydłużonych, wąskojajowatych) długości 2-4(6) cm. Łuski zaokrąglone lub wykrojone, proste lub lekko odgięte na zewnątrz, nagie lub tylko u nasady nieco owłosione. Szyszki otwierają się z trudem.

Nasiona mają szarobrązowy kolor, jajowaty kształt z ostrym końcem i są świdrowato skręcone.

Zasięg modrzewia europejskiego

Występuje w środkowej i zachodniej Europie, najczęściej w górach. W Polsce podgatunek typowy – L. decidua subsp. decidua – rośnie dziko zapewne tylko w Tatrach. Do lasów na niżu, po wyniszczeniu podgatunku polskiego – L. decidua subsp. polonica – tylko sztucznie wprowadzony.

Zastosowanie

Drewno modrzewia jest wysoko cenione ze względu na twardość, wyjątkową odporność na gnicie i łatwość obróbki. Często wykorzystuje się je w budownictwie.

Drzewa pomnikowe w naszym regionie

Poniższa tabela przedstawia niektóre modrzewie pomnikowe rosnące w województwie warmińsko – mazurskim.