Opis przyrodniczy
Jezioro Jeziorak Duży
Tak jak Wielkie Wielkie Jeziora Mazurskie są główna atrakcja turystyczną Mazur, tak Jeziorak jest główna atrakcją wodniaków przebywających na Warmii i Powiślu. Dawniej Jezioro Jeziora pełnio ważny element wodnego szlaku transportowego, obecnie wykorzystywane jest głównie dla celów rekreacyjnych (w tym sporty wodne). Niezależnie od wartości turystycznej j rekreacyjnej jest ciekawym obiektem przyrodniczym z bogactwem gatunków roślinności wodnej i wodnobłotnej oraz fauny.
Jeziorak jest jednym z największych i najdłuższych jezior w Polsce. Jezioro to położone na obszarze dwóch gmin – „część północna zbiornika wraz z jeziorami, z którymi się łączy: Płaskim, Ewingami, Dauby – leży w granicach gminy Zalewo, a część leżąca na południe od wsi Piec i Sąpy - na terenie gminy Iława i miasta Iława. Powierzchnia tego akwenu wynosi 3 219,4 ha, jego maksymalna głębokość to 12 m, natomiast średnia wynosi 4,1 m. zasadniczymi dopływami Jezioraka Dużego są od zachodu jezioro Płaskie, od wschodu jezioro Dauby, od północy jezioro Ewingi, od południa jezioro Jeziorak Mały, natomiast odpływ następuje rzeką Iławką do jeziora Iławskiego, znajdującą się po południowo – wschodniej stronie Jezioraka Dużego.
Jeziorak jest jeziorem rynnowym o przebiegu południkowym, ukształtowanym w czasie ostatniego bałtyckiego zlodowacenia. Geneza i morfometria pozwala wyróżnić trzy części. Część południowo–wschodnia, rozciągająca się od miasta Iławy aż do zatoki Kraga, ma charakter długiej wąskiej rynny, rozdzielonej wyspami i ograniczonej półwyspami. W południowej części tej rynny leży największa wyspa – Ostrów Wielki (Wielka Żuława). Brzegi południowo–wschodniej części jeziora są na ogół wysokie i strome, ławica przybrzeżna słabo rozwinięta. U wylotu zatoki Kraga, przy wysokich klifowych obrzeżach, znajduje się największe zagłębienie misy jeziorowej wynoszące 12 m. Część środkowa stanowi szerokie rozlewisko z licznie rozrzuconymi wyspami, o głębokości maksymalnej niewiele przekraczającej 5 m. Brzegi, z wyjątkiem zachodniego, są płaskie, a ławica przybrzeżna rozległa. Część północna jeziora ma charakter rozlewiskowo–rynnowy, o brzegach płaskich i ławicy, której szerokość zmienia się od kilkudziesięciu do nawet 150 m. Głębokość maksymalna wzrasta tu do 8 m.
Zbiornik ten jest jeziorem żeglugowym, przechodzi przez nie szlak żeglugowy, a także szlaki kajakowe, na jego brzegach, jak i na wyspie Wielka Żuława, znajduje się kilkanaście ośrodków wypoczynkowych. Tak więc jezioro Jeziorak Duży stanowi ważny obiekt turystyczno – rekreacyjny.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie po przeprowadzeniu badań w 1989 r. zakwalifikował wody tego zbiornika do III klasy czystości.
fot. Przemysław Kapałka
Bibliografia
- Anna Nehring 2001. Chruściki (Trichoptera) Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. Pr. Magisterska w maszynopisie
- Dobies A., Planter M. 1998. Stan czystości wybranych jezior Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. Olsztyn: Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie.
Autor opisu: St. Czachorowski
GPS: 53°43'23.24″N 19°36'46.8″E
Wyświetl większą mapę
Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK