Ochrona przyrody

Zwierzęta

Rośliny

Grzyby

Hydrografia

Pozostałe

Turystyka

Polecamy

Opis przyrodniczy

Kumak nizinny (Bombina bombina)



Kumak nizinny obok kumaka górskiego jest jednym z dwóch przedstawicieli ropuszkowatych w Polsce. Zamieszkuje środkową i wschodnia Europę aż po Ural. Na południu obecny jest na Bałkanach a na północy zasięg jego obejmuje południową Szwecję.



Ropuszkowate są dość pierwotnymi i prymitywnymi płazami, ich pofałdowana obficie pokryta brodawkowatymi gruczołami skóra podobnie jak u ropuch wydziela toksyczny śluz, który chroni je przed infekcją jak również przed atakiem drapieżników, powodując podrażnienie gardła atakujących zwierząt i odruch wymiotny z jednoczesnym silnym ślinotokiem. W przypadku przetrzymywania w ciasnym zamknięciu kilku osobników potrafią nadmiarem własnej wydzieliny uśmiercić same siebie. W naszym regionie występuje kumak nizinny. Wyglądem przypomina małą ropuchę o krótkich stosunkowo kończynach. Samce jak i samice tego gatunku osiągają podobną wielkość około 6 cm ich ciało o barwie szarej lub szarobrązowej z ciemniejszymi nieregularnymi plamkami pokrywają licznie czarne gruczoły. Spód ciała pokryty jest mozaiką jaskrawo żółtej barwy na przemian z szarą. Deseń ten bywa bardzo zmienny i jest cechą osobniczą. Czasem brzuch obnażany jest w postawie obronnej najczęściej jednak spodnie części łap z podobnym deseniem. Kumak nizinny zasiedla cały obszar kraju lecz nie należy do często spotykanego gatunku. Choć na terenie Warmii i mazur nie należy do rzadkości to jednak nie wszędzie można go spotkać. Bywają jednak miejsca częstszych spotkań z tym płazem. Bez trudu można też rozpoznać jego obecność po charakterystycznych odgłosach godowych. Samce nie posiadają rezonatorów i wydobywają dźwięki dzięki nadymaniu całego ciała. Podobnie nadymają się w chwilach zagrożenia. Swoją aktywność rozpoczynają po przebudzeniu się ze snu zimowego w kwietniu. Niedługo potem w zależności od panującej pogody na przełomie kwietnia i maja przystępują do godów, które trwają do lipca. Do odbycia godów wybierają najczęściej blisko położone miejsc zimowania płytkie muliste zbiorniki wodne, w których pakiety złożonego skrzeku przytwierdzane są do roślinności. Zależnie od warunków temperatury w danym roku, trwa okres życia zarodkowego i larwalnego. Kijanki kumaków można czasem spotkać jeszcze pod koniec sierpnia z powodu przedłużających się godów u tego gatunku i składania przez samice skrzeku na raty. Kijanki kumaków są dość duże a przeobrażone płazy są wierną kopią osobników dorosłych. Przez cały okres swojej aktywności kumaki prowadzą drapieżny i niezwykle żarłoczny tryb życia. Czasem potrafią atakować ofiary przerastające ich możliwości. Podczas suchych lat lub zmieniających się warunków w otoczeniu, obserwuje się kumaki na lądzie odbywające wędrówki do zbiorników wodnych, podobnie czynią osobniki po odbytych godach. Kumaki z dużym upodobaniem zmieniają miejsca żerowania na zbiorniki nieco głębsze z czystą wodą gdzie jest więcej pokarmu. Przebywając na ladzie prowadzą skryty tryb życia z aktywnością zmierzchowo nocną, spotyka się je często w czasie deszczu zwykle w kałużach, w których chętnie robią przystanki. Napotykane przez drapieżniki nadymają swe ciało podobnie jak samce podczas wydawania dźwięków godowych i powiększają się znacznie ukazując także jak wspomniano wcześniej spód kończyn jaskrawo ubarwionych sygnalizując tym samym o tym ze są groźne lub niesmaczne. Wbrew dawniejszym opiniom kumaki wykazują duże upodobanie do wędrówek czasami na znaczne odległości. Korzystając z przystanków w różnych zbiornikach wodnych potrafią odbywać spóźnione gody jeszcze latem. Pod koniec lata i na początku jesieni prowadzą lądowy tryb życia i są bardzo żarłoczne, jednocześnie odbywając wędrówkę do miejsc zimowania, w których gromadzą się by przetrwać do wiosny. Obecnie na terenie europy spada znacznie liczebność tego płaza, który z całą złożonością swojej biologii jako czuły wskaźnik czystości wód wymaga szczególnych form ochrony i dla tego został ujęty na czerwonej liście Natura 2000 utworzonej dla gatunków szczególnie zagrożonych. Zabiegi ochronne zarówno w stosunku do kumaków jak i innych przedstawicieli płazów i gadów związane są nierozerwalnie z ochroną siedlisk zwłaszcza wodno-błotnych tak bardzo zmienionych działaniami ludzkimi. W ostatnich latach dość często przeprowadzane są zabiegi renaturalizacyjne siedlisk. W Polsce gatunek zawsze był objęty ochroną ścisłą.

 





Autor opisu: Krzysztof Majcher






   


O nas...



Partnerzy