Ochrona przyrody

Zwierzęta

Rośliny

Grzyby

Hydrografia

Pozostałe

Turystyka

Polecamy

Opis przyrodniczy

Żaby brunatne



Żaby brunatne są jednymi z liczniejszych przedstawicielek polskich płazów. Ubarwienie osobników obu gatunków jest bardzo zmienne grzbiet ciała najczęściej z brązowym czasem brązowo zielonym w różnych odcieniach tłem pokrytym licznymi plamami w różnych kolorach od zieleni przez brązy aż do czerni. Spód ciała jasny pokryty ciemniejszymi plamkami w różnej ilości czasem jednolicie jasny cielisty o odcieniu bardzo jasnokremowym.



Różnorodność takiego ubarwienia jest bardzo duża i jedynie wprawa pozwala na bezbłędne odróżnienie obu gatunków. Żaby brunatne prowadzą mniej związany ze środowiskiem wodnym tryb życia niż ich zielone kuzynki i znane są ze swojego zamiłowania do lądowych wędrówek. Występują licznie na terenie całego kraju także wysoko w górach (żaba trawna), głównie w wilgotnym środowisku łąk , lasów mieszanych i liściastych oraz mokradeł. Swoją aktywność roczną rozpoczynają bardzo wcześnie zwłaszcza żaba trawna, która ze snu zimowego budzi się już na początku marca. Nie należy do rzadkości napotykanie aktywnych osobników żaby trawnej podczas pierwszych wędrówek po obficie leżącym śniegu. Jako wyjątkowy europejski płaz zasięgiem swojego występowania zasiedla cały kontynent i jak żaden inny przedstawiciel tej grupy kręgowców zamieszkuje najdalej na północ wysunięte stanowiska na pograniczu tundry. Polskie przedstawicielki tego gatunku jako pierwsze płazy przystępują do wędrówek po odbytym śnie zimowym i płacą za to najwyższą cenę gdyż licznie wędrujące osobniki często na trasie wędrówek przechodzą jezdnie gdzie masowo giną pod kołami pojazdów. Nieco mniej odporna na niskie temperatury żaba moczarowa budzi się nieco później lecz często się zdarza, że odbywają gody w jednym miejscu. Odróżnić można wtedy gatunki po kolorze ciała.


Po śnie zimowym i odbytej wędrówce oba gatunki niemal natychmiast przystępują do gromadnego odbywania godów. Charakterystycznym dla żaby moczarowej jest w tym okresie całkowita zmiana ubarwienia głównie samce przybierają wówczas barwę błękitną, błękitno liliową lub szarawo niebieską u samic pojawiają się nabrzmiałe brodawki dotykowe. Samce obu gatunków maja w tym okresie bardzo powiększone i stwardniałe często ciemniejszej barwy modzele godowe znajdujące się na ludzkim odpowiedniku kciuka. Podczas odbywania godów wszystkie gatunki żab intensywnie wydają charakterystyczne dla gatunków głosy, z wykorzystaniem parzystych rezonatorów głosowych znajdujących się po obu stronach głowy. Wykazują też znaczne pobudzenie i ruchliwość. Mało żerują wówczas a cała ich uwaga skupiona jest na partnerkach. Podczas godów samce silnie ściskają samice poniżej górnych kończyn, zdarza się, że po kilka naraz samców interesuje się jedną samicą, często w takich przypadkach dochodzi do utonięcia samic. Samice składają jaja zapładniane w tym czasie przez samce i pozostawiają je w wodzie w postaci pływających pakietów do czasu wyklucia się z nich larw. Tempo wzrostu zarodków uzależnione jest od temperatury wody. Po wykluciu się z jaj roślinożerne larwy przystępują do samodzielnego życia, oddychają przy pomocy skrzeli i mają także dłuższy niż rodzice przewód pokarmowy, charakterystyczny dla roślinożerców. W czasie intensywnego żerowania na żywej i lekko obumarłej roślinności. Pożywienie pobierane jest przy pomocy charakterystycznego dla każdego gatunku w liczbie umiejscowieniu i kształcie aparatu gębowego, składającego się z trących listewek ułatwiających rozdrabnianie pokarmu roślinnego. Wraz z rozwojem larwom stopniowo zaczynają wykształcać się kończyny, jako pierwsze kończyny tylne potem przednie. Wykształcone kończyny tylne pozwalają larwom żab sprawniej poruszać się w środowisku wodnym, w którym mają bardzo wielu wrogów między innymi inne płazy, ryby, ptaki wodne nawet drapieżne owady i In. W czasie wykształcania się kończyn przednich zaczynają się stopniowe zmiany w wewnętrznych organach tych zwierząt. Redukujące się skrzela przekształcają się w płuca, także przewód pokarmowy stopniowo zaczyna się skracać gdyż zwierzęta te przechodzą z roślinnego na drapieżny tryb życia. Tempo wzrostu larw wszystkich płazów do zupełnego przeobrażenia, które kończy się u bezogonowych niemal całkowitym zanikiem ogona zależna jest od warunków środowiskowych a przede wszystkim od otaczającej je temperatury. Po całkowitym przeobrażeniu małe żabki wychodzą na ląd już jako małe drapieżniki i dalej prowadzą tryb życia podobny do ich rodziców.


Biologia obu przedstawicielek żab brunatnych jest podobna są to zwierzęta drapieżne wykazujące dużą aktywność w poszukiwaniu pokarmu. Doskonale orientują się w zamieszkiwanym środowisku. Głównym składnikiem ich pożywienia są owady i drobne bezkręgowce i mięczaki choć nie gardzą także młodymi osobnikami różnych płazów w tym także swojego gatunku. Żaba moczarowa aktywna jest w dzień u trawnej natomiast osobniki młode wykazują aktywność całodobową osobniki starsze zaś zwykle aktywniejsze są w porze zmierzchowo nocnej (trawna).





Autor opisu: Krzysztof Majcher








   


O nas...



Partnerzy