Żaby zielone

Żaby jako najliczniejsza grupa płazów w całej europie, zasiedla rozmaite środowiska w większej części całego kontynentu aż do kręgu polarnego a niekiedy i dalej. W Polsce żaby zielone występują na obszarze całego kraju i są pospolite, ich trzy gatunki najsilniej związane są z wodą. Największa z nich jest żaba śmieszka, oraz nieco mniejsze żaba jeziorowa i najmniejsza z nich żaba wodna. Dawniej wszystkie gatunki żab zielonych nazywane były wodnymi, z uwagi na zamieszkiwane środowisko, jednak po wyodrębnieniu poszczególnych gatunków wskazane zostały ich odrębne cechy taksonomiczne. Poszczególne gatunki są zwykle mylone między sobą gdyż mało kto przygląda im się dokładnie, gdy jednak zwróci się baczną uwagę na cechy gatunkowe, widać, że zarówno kształt pyska jak i istotne szczegóły anatomiczne różnią poszczególnych przedstawicieli. Cechami zbieżnymi są parzyste rezonatory godowe, składany w luźnych pakietach skrzek, najczęściej zielona barwa grzbietu w różnych proporcjach barw. Wspomnieć należy, że wszystkie płazy w obrębie gatunków, charakteryzuje duża zmienność ubarwienia i deseni, barwy więc i kształty plam na ciele nie są cechami taksonomicznymi. Poszczególne gatunki żab zielonych odróżnia długość kończyn, wielkość i kształt modzeli godowych i piętowych oraz proporcje pomiędzy długością ud i podudzia. Generalnie przedstawicielki poszczególnych gatunków wierzch ciała mają w kolorze zielonym w różnych odcieniach tej barwy z ciemnymi najczęściej czarnymi nieregularnymi plamami różnych kształtów z różnym zagęszczeniem i w różnych partiach ciała. Wzdłuż linii kręgowej przebiega często bardzo widoczna jasna czasem żółta wąska kreska. Jak napisano wcześniej kształty plam ich rozmieszczenie i kolory nie są cechami taksonomicznymi. Także z uwagi na krzyżowanie się gatunków.

Biologia poszczególnych gatunków jest podobna. Po przebudzeniu się ze snu zimowego zwykle pod koniec marca i odbyciu zwykle krótkiej wędrówki do zbiorników wodnych żaby przystępują do godów. W przypadku żab zielonych często dochodzi do krzyżowania się gatunków między sobą. W wyniku różnych kombinacji krzyżowania powstałe larwy giną przed przeobrażeniem się lub powstaje potomstwo niepłodne. W Polsce procesami krzyżówek międzygatunkowych żab zielonych a także ich genetyką szczegółowo zajmował się prof. L Berger, który w swoich wieloletnich pracach określił szczegółowe cechy różnych pokoleń powstałego w wyniku krzyżowania potomstwa. Gody żab zielonych podobnie jak u żab brunatnych przebiegają w taki sam sposób. Samce chwytają przednimi kończynami samice poniżej ich przednich kończyn, wspomagając je tym samym w wydalaniu jaj jednocześnie zapładniając je. Uścisk jest tak silny, że trzymając samca można bez trudu unieść do góry także samicę. Niekiedy podczas godów kilka samców jednocześnie chwyta jedną samicę i pod ciężarem kilku ciał zwierzęta nie mogąc zaczerpnąć powietrza nierzadko toną. Często wiosną widoczne są na brzegu zbiorników wodnych pływające martwe żaby w uścisku godowym. Po wykluciu się z jaj larwy żab zielonych podobnie jak brunatnych żerują na roślinności wodnej aż do czasu przeobrażenia. W stanie larwalnym możliwe jest odróżnianie gatunków na podstawie układu, kształtu i ilości pasm ząbków wokół otworu gębowego. Także kształt ciała i płetwy ogonowej oraz wielkość larw stanowią cechy gatunkowe. Dotyczy to larw wszystkich krajowych gatunków płazów. Po odbyciu godów żaby zielone pozostają związane ze środowiskiem wodnym intensywnie żerując przez pozostały okres aktywności.

Są żarłocznymi zwierzętami i atakują wszystkie nieduże ruszające się przedmioty, nawet poruszanie kwiatkiem powoduje u nich wyzwolenie się ataku. Największa z nich żaba śmieszka atakuje i pozera czasem nawet mniejsze pisklęta ptactwa wodnego. U wszystkich żab umocowany z przodu żuchwy język luźny z tyłu jest doskonałym narządem wykorzystywanym do polowań i w czasie potrzeby wyrzucany jest do przodu a do zawartej na nim śliny przyklejają się łowione owady. Ich dziąsła zaopatrzone są w niewielkie zęby i zadziwiającym jest jak płazy te radzą sobie także z padliną. Żerują początkowo na latających wokół niej owadach, później także na ich larwach , a także na częściowo rozłożonym mięsie. Tempo z jakim pochłaniają nawet znaczne ilości takiego pożywienia jest zaskakujące i imponujące. Jesienią najczęściej w październiku z powodu chłodów, żaby zimujące na lądzie zbierają się w grupy i rozchodzą po okolicy, często będą zimowały gromadnie. Wybierają wówczas ziemne kryjówki i zagrzebują się w ziemi często w towarzystwie innych gatunków płazów i gadów. Zimującym w dużej grupie zwierzętom łatwiej jest utrzymać korzystną do hibernacji temperaturę. Niektóre jednak z żab pozostają w wodzie i zagrzebując się w muł będą tak trwały do wiosny. Nie do końca znana jest przyczyna takiego sposobu zimowania osobników w obrębie jednego gatunku. Wiosną po przebudzeniu ze snu zimowego ponownie spotkają się w tych miejscach na wspólnych godach. Wszystkie żaby zielone objęte są ochroną na terenie całego kraju.