Rezerwat przyrody „Jezioro Siedmiu Wysp”

O walorach tych wspominali już przyrodnicy niemieccy w swoich publikacjach przyrodniczych na początku XX wieku. Wskazywali oni wówczas na wyjątkowość tego miejsca. Pierwsze powojenne zarządzenia z roku 1948 dotyczyły zarządzenia wojewody Olsztyńskiego o ochronie unikatowego zbiorowiska roślinnego i ostoi ptactwa. Jezioro Oświn jest płytkim rozciągniętym w kształcie podkowy lub nieforemnej litery „U„ jeziorem o głębokości około 2 metrów. Inna nazwa siedem wysp pochodzi od wielu wypłyceń i wysp na jeziorze, które dawniej nosiło tez nazwę od miejscowości Guja.

Jest unikalnym środowiskiem przyrodniczym chronionym odrębnym obszarem Natura 2000ze względu na unikalną bioróżnorodność. Do szczególnych gatunków zasługujących na wyjątkową opiekę i ochronę w tym terenie należy między innymi żółw błotny. Jest to jedno z najbardziej wysuniętych na północ miejsc naszego kraju, z którego pochodzą informacje o jego występowaniu. Jak wskazują dane historyczne oraz publikowane materiały prof. Młynarskiego, w których wskazał ten rezerwat jako szczególnie wartościowy dla populacji żółwia błotnego. Ustne informacje od okolicznej ludności między innymi z ostatnich lat z okolic Wesołowa, oraz przypadkowe spotkania z tymi gadami wskazują na stałą obecność tych zwierząt w okolicach jeziora Oświn. Należy podkreślić, że żółw jest gatunkiem szczególnie trudnym do obserwacji i bez stałego monitoringu prowadzonego przez doświadczonych faunistów lokalizacja jego miejsc żerowania i rozrodu stwarza wiele problemów. Szczególnie gdy dotyczy to tak rozległego mało penetrowanego terenu. W zgodzie z przyjętymi obecnie zasadami, wszelkie działania dotyczące aktywnej ochrony gatunków rzadkich, polegają przede wszystkim na przywracaniu do stanu pierwotnego (renaturalizacji) ich naturalnych siedlisk. Po wieloletniej degradacji cennych miejsc zabiegami melioracji, zalesieniami itp. dokonuje się różnych zabiegów (odlesianie, piętrzenie wody, ochrona kseroterm itp.) w celu stworzenia jak najlepszych warunków do żerowania i rozrodu różnym gatunkom zwierząt. Bogata fauna płazów uzyska lepsze warunki do życia i rozrodu dzięki odtworzeniu niewielkich zbiorników wodnych oraz podniesienie poziomu wody w istniejących zabagnieniach. Teren Zielonego Ostrowa jest miejscem występowania kumaka nizinnego, ropuchy zielonej, traszki grzebieniastej, traszki zwyczajnej. Szczególnie istotne jest stworzenie optymalnych warunków żółwiom w znanych i wytypowanych miejscach ich występowania w okolicach jeziora Oświn oraz wyczulenie straży leśnej po wcześniej przeprowadzonym spotkaniu kursorycznym, które miałoby na celu zapoznanie ich ze sposobami obserwacji żółwi w różnych porach ich aktywności, może wzbogacić informacje o występowaniu tego gatunku w wyżej wymienionym rezerwacie i poprawienie warunków dla bytujących tam osobników.

Szczególnie cenne byłoby wykorzystanie obecnych zabiegów poprawiających stosunki wodne na terenie rezerwatu do odtworzenia miejsc lęgowych żółwia błotnego. Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w ramach projektu „Ochrona terenów wodno-błotnych stanowiących ostoje żurawia na Warmii i Mazurach” przystępuje do budowy grobli i oczek wodnych zgodnie z otrzymanym pozwoleniem wodnoprawnym. Przy użyciu sprzętu ciężkiego koniecznego przy pracach budowlanych można byłoby ukształtować trzy wybrane miejsca (mapa) na kserotermiczne obszary. Tereny te położone w niewielkiej odległości od jeziora i zaplanowanych oczek wodnych znacznie poprawią warunki środowiska dla bytowania żółwia błotnego. W miejscu oznaczonym 1 (mapa), można byłoby również ukształtować teren na miejsca lęgowe jaskółki brzegówki.

W dalszej kolejności należałoby stworzyć korytarze ekologiczne poprzez usunięcie zakrzaczeń pomiędzy oczkami wodnymi co poprawi warunki na trasie wędrówek zarówno płazów jak i żółwi do miejsc rozrodu i żerowania.