Ochrona przyrody

Zwierzęta

Rośliny

Grzyby

Hydrografia

Pozostałe

Turystyka

Polecamy

Informacje, felietony

Urządzanie lasu



Urządzanie lasu to dziedzina nauk leśnych, ale także i praktyki, opisująca obecny stan lasu i planująca przyszłą gospodarkę leśną. A człowiek musi pamiętać, że każdy las to niezwykłe, niepowtarzalne dzieło przyrody, wymagające w każdym przypadku indywidualnego traktowania. Im głębiej poznaje się złożoność ekosystemów leśnych i skomplikowany układ zależności przyrodniczych, tym bardziej staje się oczywiste, że wszystkie schematy są dla ekosystemów nieprzydatne, ba – czasem nawet groźne. Wszystko co możemy zrobić, to starać się naśladować twórcę doskonałego – Naturę. Poznać, zrozumieć, a w końcu naśladować i wykorzystywać procesy nią rządzące.

Jeśli nie schemat, to co?

Wiedza! Wiedza ze wszystkich dziedzin leśnictwa: hodowli lasu, jego ochrony, ekologii i użytkowania. Wiedza, która pozwoli na zebranie możliwie dużej ilości informacji o lesie. Te z kolei są podstawą do planowania działań w drzewostanach – tak, by pełniły one wiele funkcji. Zbieranie informacji o lesie, a następnie ich wykorzystywanie do planowania – to jest właśnie urządzanie lasu.

Od czego leśnik zaczyna owo urządzanie?

Po pierwsze, musi sobie wyznaczyć cel – jaki las będzie hodować, jakie ma on pełnić funkcje dziś, a jakie za dwadzieścia czy sto lat. Jeśli wyznaczymy sobie już cel, to musimy zebrać jak najwięcej informacji, które pozwolą nam wybrać właściwą drogę do jego realizacji.

Zaczynamy od zbierania danych historycznych, które dają nam obraz na to, co mogło wpłynąć na kształt obecnego lasu. Trzeba poznać również siedlisko, a więc warunki glebowe i przyrodnicze. Badamy również glebę, poziom wód gruntowych oraz materiał skalny, z którego powstała gleba. Po zinwentaryzowaniu siedliska przychodzi czas na drzewostan. Drzewa należy policzyć i pomierzyć. Oczywiście nie wszystkie. Jest wiele metod statystycznych, które pozwalają z mniejszą lub większą dokładnością zmierzyć interesujące nas cechy drzewostanu na podstawie jego fragmentów.

Co powinniśmy o lesie wiedzieć?

Musimy poznać skład i strukturę drzewostanu, czyli dowiedzieć się, jakie rosną w nim drzewa i jak są „ułożone”. Czasem, patrząc na las, widzimy wyraźne piętra, grupujące drzewa o podobnej wysokości. Innym razem nie da się wyróżnić pięter. Opisując te warstwy, wymieniamy nie tylko drzewa występujące najczęściej, ale również te, które rosną sporadycznie. Gdy już uporamy się z opisaniem pięter lasu, szacujemy wiek badanego lasu oraz zapas drzewostanu, czyli ilość drewna przypadająca na jeden hektar.

Mnóstwo tego liczenia!

A w dodatku las rośnie i zmienia się, reaguje na różne czynniki środowiska i działania człowieka. Dlatego raz na 10 lat dla każdego nadleśnictwa w Polsce sporządzany jest plan urządzenia lasu, tzw. operat urządzeniowy – skarbnica wiedzy o lasach nadleśnictwa.

Do czego nam się to przyda?

Mając tak opasłe księgi opisujące las, możemy przeanalizować i ocenić pracę leśników oraz zaplanować to, co w najbliższym czasie leśnik powinien w lesie zrobić.

W jaki sposób przedstawia się dane?

Większość danych zebranych podczas prac terenowych musi być umieszczona na mapach leśnych. Tradycyjne mapy, będące po prostu rysunkami, z natury swojej statyczne, oddające tylko jeden moment życia lasu, zastępowane są mapami numerycznymi.

Wchodząc do lasu, natrafiamy często na betonowe słupki bądź na proste,

wycięte w drzewostanie drogi. Czy to także element urządzania lasu?

Tak – by las był bardziej dostępny, by łatwiej można było w nim planować i wykonywać różne działania gospodarcze, dzieli się go na oddziały. Oddział ma średnio 25 ha i zwykle kształt prostokąta. W południowo-zachodnim narożniku każdego oddziału, tuż przy skrzyżowaniu linii oddziałowych, stoją słupki z numerami oddziałów. Dłuższe boki oddziałów wyznaczają mniej więcej linię północ-południe.

Puenta

Celem nadrzędnym wszelkich prac urządzeniowych jest zachowanie trwałości lasu, ochrona jego różnorodności biologicznej i zdolności do wypełniania wielu funkcji, przede wszystkim chroniących środowisko i walory przyrodnicze.


Jarosław Sikorski, Nadleśnictwo Olsztyn

sikorski.jaroslaw@gmail.com

Bibliografia

Rutkowski A. 2003. Urządzanie lasu. Opowieści leśnika (7). Wydawnictwo VERDE. CILP, Warszawa

Ważyński B. i in. 2005. Poradnik urządzania lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”, Warszawa




[ - 2010-10-20]



 

O nas...



Partnerzy